Met crowdfunding haal je niet alleen geld op, maar werf je ook fans die jouw idee, project of organisatie steunen. Beiden zijn even belangrijk. Crowdfunding is daarmee een financieringsbron én een vorm van marketing. Welke platforms zijn er? Hoe kies je een platform? En hoe zet je een succesvolle crowdfundingcampagne op? In dit dossier geven we je een overzicht van de spelers, een stappenplan en laten we je zien hoe crowdfunding goed samengaat met andere geldbronnen in je financieringsmix als subsidies, cultuurleningen en matchfunding.
Crowdfunding is het werven van geld bij een grote groep mensen via internet. Vroeger moest je met de pet rond om geld op te halen voor een plaatselijk project. Nu kun je via internet veel grotere groepen mensen bereiken, in de eigen woonplaats, maar ook in het hele land of zelfs over de hele wereld.
Crowdfunding levert twee soorten resultaten op:
Beide zijn even belangrijk. Natuurlijk, het is fantastisch als je geld binnenhaalt om je idee te verwezenlijken, maar minstens net zo belangrijk is dat je een groep mensen hebt gevonden die jou willen ondersteunen.
Zo bekeken is crowdfunding ook een vorm van marketing. Niet alleen laat je aan een grote groep mensen zien wat je doet, je leert meteen hoe je jezelf en het project het beste presenteert. Zo’n groep supporters of fans kun je aan je binden voor de toekomst.
Er zijn vier soorten crowdfunding, bij twee is er geen financiële tegenprestatie en bij de andere twee wel.
Soms worden in een crowdfundingcampagne combinaties gemaakt van deze soorten van crowdfunding.
Crowdfunding gaat er vanuit dat je om hulp en geld durft te vragen. Dat vindt niet iedereen even gemakkelijk. Het boek The Art of Asking van Amanda Palmer gaat over haar manier om de kunst van het vragen meester te worden. Ook in haar TED talk vertelt zij hierover.
Het voor Nederland belangrijkste platform, Voordekunst, is eind 2010 opgericht. De voor de creatieve sector toonaangevende Amerikaanse crowdfundingplatforms Kickstarter en Indiegogo zijn opgericht in 2009 en 2008. Maar er zijn meer platforms, zoals Patreon.
Elk platform werkt weer anders. Hieronder vind je op alfabetische volgorde meer informatie over de verschillende platforms.
Crowdaboutnow is een platform voor duurzame en sociale projecten. Je kunt er zowel een donatie of voorverkoopcampagne opzetten, als een campagne om te lenen of aandelen uit te geven.
Indiegogo is het makkelijkste platform. Je kunt er bijna elk project op kwijt en je krijgt elk bedrag dat een supporter overmaakt.
Bij Kickstarter is de selectie wat strenger en krijg je je geld pas als je je doelbedrag haalt.
Oneplanetcrowd is een platform voor ondernemers die bijdragen aan een betere en duurzamere wereld. Er zijn verschillende vormen van financiering mogelijk, zowel leningen als donaties en voorverkoop. Op het platform staan bijvoorbeeld film- en designprojecten.
Een interessant maar minder bekend model is het maandelijks doneren van geld aan een kunstenaar. Het is een online vorm van mecenaat.
Patreon is het belangrijkste platform hiervoor. Als je 200 supporters zo ver krijgt om maandelijks € 10 te storten, heb je een basisinkomen van zo’n € 1800. In ruil voor de financiële ondersteuning stuur je regelmatig berichten naar je supporters of geef je hen korting op je werk.
Voordekunst steekt veel tijd in een grondige selectie en doet heel veel aan begeleiding. Voordekunst werkt samen met een groot aantal Nederlandse partners, zoals overheden en private fondsen en dat zorgt voor meer zichtbaarheid. Deze factoren samen zorgen voor een slagingspercentage van 82% van de projecten die op de site staan.
Als je project niet alleen artistiek is, maar ook sociaal, zijn andere platforms net zo interessant. Een voorbeeld is VoorjeBuurt, een platform voor projecten die iets bijdragen aan een buurt, dorp of stad. Hier staan aardig wat cultuurprojecten op.
VoorjeBuurt heeft een Academie over crowdfunding met veel praktische informatie en tips.
Amanda Palmer, de eerste muzikant die op Kickstarter 1 miljoen dollar ophaalde om een album op te nemen, heeft nu meer dan 10.000 supporters op Patreon. Van dat geld betaalt ze vooral haar productieteam (muzikanten, producenten, ontwerpers). Om zo’n grote fanbase op te bouwen heeft ze wel 15 jaar de hele wereld rondgereisd en lief en leed met iedereen gedeeld. En nee, ze maakt geen commerciële muziek. Patreon stelt haar juist in staat om alles zelf te doen.
Een stukje geschiedenis
Eén van de eerste crowdfundingplatforms was het Nederlandse Sellaband, opgericht in 2006. Als een muzikant of band 5000 keer 10 dollar ophaalde, kon daarmee in een professionele opnamestudio een cd worden opgenomen. Sellaband was iets te vroeg en ging na een paar jaar failliet.
Het beste is om te kijken op welk platform projecten staan die overeenkomen met jouw projectidee. Dit verhoogt de kans dat er ook publiek is voor jouw project.
Daarnaast moet je een keuze maken tussen of je veel of weinig begeleiding wilt of nodig hebt. Sommige platforms nemen niet alle projecten aan, maar bieden wel begeleiding. Omdat zij veel ervaring hebben, vergroot dat de kans van slagen. Bij andere platforms zijn ze minder streng en is er minder begeleiding. Daar is de slagingskans dan ook veel kleiner.
Zeker als je voor het eerst een crowdfundingcampagne begint, valt het aan te bevelen om een platform te kiezen met intensieve begeleiding. Je gaat er heel veel tijd steken, dan kun je maar beter goed voorbereid zijn en alle hulp gebruiken die er is.
Je hebt een idee voor een project, maar zonder geld van buiten erbij gaat het niet lukken. Hoe groter het project, hoe lastiger om daar in één keer geld voor te vinden. Je kunt subsidie aanvragen of een fonds benaderen, maar zelfs als je het geld krijgt, is het vaak niet genoeg om je project uit te voeren. Dan zou je het volgende kunnen doen:
Start de Culturele Financieringswijzer om je financieringsbehoefte en -doel in kaart te brengen. Je ontvangt een advies met mogelijke geldbronnen die hierbij passen.
Crowdfunding is niet alleen geld ophalen, maar ook mensen betrekken bij en zelfs binden aan je project. Dat maakt crowdfunding interessant voor fondsen en overheidsinstellingen. Zij zien dat er publiek is voor je project, dat je er zelf tijd en moeite in steekt om je project tot stand te brengen en dat er geld binnenkomt voor het uitvoeren ervan. Met matchfunding matchen zij hun geld met jouw project.
Matchfunding kan op verschillende manieren:
Daarnaast zijn er dan nog de criteria van het fonds of de overheidsinstelling waar je rekening mee moet houden. Een regionale overheidsinstelling bijvoorbeeld, kijkt alleen naar interessante projecten uit de eigen regio.
Voordekunst heeft een groot aantal matchfundingpartners die projecten ondersteunen. Ook Voorjebuurt heeft een aantal matchfundingpartners, zoals gemeenten en fondsen. Interessant om eens te bekijken.
Kun je crowdfunden ook combineren met lenen? Net als bij matchfunding laat je met crowdfunding zien dat je geld kunt werven en dat er mensen geïnteresseerd zijn in je project. Een grote plus voor een bank. Zij maken namelijk een inschatting of je de lening kunt terugbetalen. Geïnteresseerd publiek maakt die kans veel groter.
Lenen en crowdfunden kun je op verschillende manieren combineren:
● Tegelijk Er zijn culturele instellingen die lenen en crowdfunden tegelijk doen, bijvoorbeeld omdat een bank niet het hele benodigde bedrag wil uitlenen. De combinatie lenen én crowdfunden maakt dan het bedrag rond.
● Eerst crowdfunden Ook kun je eerst crowdfunden en vervolgens met een geslaagde crowdfundingactie meer kans maken op een lening.
● Eerst lenen Het kan ook juist andersom: eerst lenen om je product of dienst te ontwikkelen en dan crowdfunden. Dit om het project of je dienst verder te verspreiden en je markt te vergroten.
We hebben een stappenplan voor je om je crowdfundingproject op te zetten. Bij elke stap een korte tekst en wat tips en links.
Heiko Balster ontwikkelde een bestekserie. Crowdfunding was één van de geldbronnen in zijn financieringsmix
Enkele andere voorbeelden: