Verdieping Ben Wiegman en actrice & theatermaker Mira van der Lubbe over het Business Model Canvas

Ben Wiegman:

Ik ben Ben Wiegman en ik ben adviseur bij Cultuur+Ondernemen. En daar adviseer ik kunstenaars bij het vormgeven van hun beroepspraktijk. Cultuur+Ondernemen geeft ‘Route Ondernemerschap’ uit, dat is een klein, praktisch boekje, vol met allerlei zakelijke tips die handig zijn voor in het vormgeven van je beroepspraktijk en daar staat onder andere ook het Business Model Canvas in.

Ik merk dat kunstenaars en creatieven het best moeilijk vinden om alleen op basis van een model er al mee aan de slag te gaan en in deze video wil ik graag een beetje uitleggen en toelichten hoe je ermee zou kunnen werken.

Hoe gebruik je het Business Model Canvas als kunstenaar?

Het Business Model Canvas bestaat uit 9 verschillende onderdelen, die ga ik stuk voor stuk behandelen, maar ik heb daarnaast ook Mira van der Lubbe uitgenodigd. En Mira is zelf theatermaakster en heeft ook gewerkt met het Business Model Canvas en zij heeft natuurlijk praktische voorbeelden van hoe je het precies kunt invullen en hoe je er naar kunt kijken.

Mira van der Lubbe:

Ik ben Mira van der Lubbe en ik ben actrice en theatermaker. En ik ben momenteel eigenlijk vooral bezig met mijn voorstelling 'Maak van je shit een hit' Je zit zo vaak in je hoofd en met wel heel veel ideeën, dan is het zo groot. Maar om dat concreet te maken hoe je dat doet, daar is dit gewoon super goed voor.

Ben Wiegman:

Hoe kun je zelf met Business Model Canvas werken? Maak hem groot, maak een affiche ervan en neem kleine gele Post-It’s, schrijf daar in één kernwoord op waar het voor jou binnen dat onderdeel om gaat, plak hem op en maak zo een hele kanonnade van alle onderwerpen die daarbij horen. Maar nu is natuurlijk de vraag: wat ga je op die Post-It’s schrijven? Daar ga ik nu op in.

Veld 1: Waarde: Wat is nu precies de kern van je beroepspraktijk. Wat is de waarde die je met je kunst over wil brengen?

Mira van der Lubbe:

Ik heb mijn Business Model Canvas toen heel erg gebruikt voor de voorstelling 'Maak van je shit een hit' die ik doe nog moest maken voor de theaterfestival De Parade. En dat is een persoonlijk verhaal over dat ik draagster ben van het BRCA1 gen. Waardoor ik een verhoogd risico heb op borst- en eierstokkanker.

[Muziek]

Ik wilde weten waar ik aantoe was. Ik besloot me te laten testen. 'S nachts lig ik in bed zoals ik wel vaker heb gelegen, met mijn borsten in mijn handen. Maar nu opeens, stel ik mij voor hoe het zou zijn als ze er niet meer zouden zitten. Wil ik het eigenlijk wel weten?

Ik vond het heel erg, en vind het nog steeds heel erg belangrijk om lastige zaken bespreekbaar te maken.

Ben Wiegman:

Veld 2: Publiek: Het is belangrijk om te weten voor wie jij je kunst maakt. Wie wordt er nou echt enthousiast van, wie wil het nou kopen? Hoe meer jij kunt nadenken over wie die publieksgroep precies is, hoe makkelijker het wordt om straks ook je communicatievelden daarop aan te passen .

Mira van der Lubbe:

En in mijn geval, mijn voorstelling, nou had ik eigenlijk best wel een specifieke doelgroep. Namelijk vrouwen die ook dat gen dragen, maar ook mensen die met borstkanker te maken hadden.

Ben Wiegman:

Veld nummer 3: Je podium. De manier waarop je eigenlijk naar je publiek toe komt. Is dat een galerie, is dat een echt fysiek podium? Alle plekke waar je jezelf kunt presenteren met jouw werk, zou je hier kunnen invullen.

Mira van der Lubbe:

Nou mijn podium was Theaterfestival De Parade. En ik heb daarvoor gekozen, omdat ik de parade bij uitstek een plek vond waar zowel plaats is voor amusement, dus vermaak, maar ook waar toch de cultuurliefhebber naartoe komt.

Ben Wiegman:

Veld 4: Relatie: Je hebt met je publiek een hele specifieke relatie. En hoe meer jij je kunt aanpassen op je publiek in de vorm hoe jij je relatie onderhoud, hoe beter het is.

Mira van der Lubbe:

Ik ben daarvoor naar de media gegaan. Ik heb geprobeerd interviews in de kranten te krijgen, maar ook op de sociale media, dus Facebook. Maar ook lang leven Instagram met de hashtag: #maakvanje shiteenhit.

Ben Wiegman:

Veld 5: Opbrengsten: Natuurlijk heb je opbrengsten misschien uit verkoop van een kaartje voor een voorstelling, of wanneer je een werk verkoopt. Maar er zijn natuurlijk ook wat minder onzichtbare vormen van opbrengst. Wordt je ook niet enorm blij van een reactie person tot person? Ook dat is een opbrengst.

Mira van der Lubbe:

Dit soort dingen zijn heel erg belangrijk, om die voor ogen te houden, wanneer je zon businessmodel maakt om te weten war je het voor doet, om ervaring op te bouwen en terug te vallen op de dingen die belangrijk zin.

Ben Wiegman:

Veld 6: Je activiteiten: Wat doe je nu eigenlijk concreet, wat voor activiteiten doe je om te zorgen dat je die waarde kunt maken? Schilder je, ja, je maakt podiumkunst. Maar er zijn ook nog een heel veel andere activiteiten die je doet om dat allemaal te kunnen realiseren.

Mira van der Lubbe:

Ik heb concreet bedacht waar ik me wilde presenteren, ik heb me ingelezen, ik heb bedacht welke doelgroep ik wilde bereiken, dus echt gewoon zo de punten met :wat ga je doen en hoe zorg je ervoor dat dat gaat lukken?

Ben Wiegman:

Veld 7: Key resources. Het zijn de dingen die je echt absoluut nodig hebt om je beroepspraktijk te kunnen uitvoeren. Voor een videomaker is het een camera, voor een schilder is het een atelier en een ezel en voor een podiumkunstenaar is het misschien ook zijn skills. En die skills moet je sowieso niet vergeten.

Mira van der Lubbe:

In mijn geval was het een podium, een plek om het uit te voeren. Ik had techniek nodig, ik had een publiek nodig, decor nodig, maar ook volg ik al twee jaar lang zanglessen.

Ben Wiegman:

Veld 8: Partners. Natuurlijk, het zijn de mensen die ervoor zorgen dat jij je beroepspraktijk goed kunt uitvoeren, dat is misschien Ome Jan die ervoor zorgt dat jij je schilderijen naar de galerie kunt brengen. Maar het is ook een partner, die ervoor zorgt dat de kinderen optijd thuis zijn.

Mira van der Lubbe:

Ik had een productieassistent nodig, die met helpt met alle productionele zaken. Ik had het nooit kunnen doen zonder een fotograaf, die voor de flyer de foto’s schoot. Een grafisch ontwerper, ik had het nooit kunnen doen zonder een regisseur, maak ook nooit zonder mij liefde, die mij tijdens het hele proces heeft gesteund. Ik denk toch ook, heel cliché, dat ik het zonder mijn ouders nooit had gered. Dus naja, veel mensen heb je nodig.

Ben Wiegman:

Veld 9: Kosten. Het zijn de uitgaven die je doet voor je beroepspraktijk. Het zijn niet alleen de investeringen in spullen en materialen, maar natuurlijk ook de investering in tijd.

Mira van der Lubbe:

Volgens mij is het wel altijd belangrijk dat je heel erg die kosten, wat neem je en wat geef je, dat je dat wel goed in de gaten houdt.

Ben Wiegman:

Nu is het alweer 1,5 jaar gelden dat je hem hebt ingevuld, het je er sindsdien nog naar gekeken?

Mira van der Lubbe:

Ehm.., nou heel eerlijk. Nee maar wel omdat ik nu weer aan de vooravond sta van weer zo’n hele, omdat ik weer theater ermee in ga. Dacht ik wel van: ohja wacht, als ik het even een soort van niet meer weet, is het wel echt iets heel fijns om op terug te vallen, om alles even heel helder te krijgen van: wat waren mijn waardes ook al weer en hoe kom je tot het publiek? Als je het eenmaal snapt en doorhebt, is het wel heel fijn om op terug te vallen om de dingen concreet te krijgen. Dat zo’n model je dat heel erg biedt.

Ben Wiegman:

Dit was het Business Model Canvas, een van de modellen uit de Route Ondernemerschap. Ik hoop dat het helder voor je is en dat je er goed mee aan de slag kunt. Mocht je nou nog meer stappen willen nemen, neem dan contact op met Cultuur+Ondernemen. We zijn graag bereid om je verder te helpen.

[Muziek]