Nieuws Ondernemers zijn weer optimistischer en willen verduurzamen, de culturele sector loopt hierin achter

28 juni 2023

Terwijl andere sectoren overwegend groei en herstel verwachten, denkt men in de culturele sector aan verdere krimp. Veel culturele ondernemers leven van een beloning onder bijstandsniveau (66%). Ook is de kapitaalbehoefte een stuk lager in de culturele sector (21%) dan gemiddeld (40%). Dat blijkt uit cijfers van de tiende Kleinbedrijf Index (KB Index), een onderzoek naar de economische situatie van zzp’ers en kleine ondernemingen

Download de 10e editie van de Kleinbedrijf index rapportage

Ondernemersvertrouwen schiet in veel sectoren omhoog

Ondernemers zien de zon weer schijnen. Alleen in de culturele sector denkt men aan verdere krimp. Het gemiddelde ondernemersvertrouwen schiet omhoog van een bijna neutrale +5 naar +30. Dat is de hoogste meting sinds de start van de KBI. Veel ondernemers verwachten betere omzetten te realiseren in Q2 en de helft van alle ondernemingen groeit. Daarnaast herstelt 33% van de bedrijven van coronaperikelen of andere marktverstoringen. Ook hoeven minder bedrijven hun deuren te sluiten: het aantal opheffingen zakt verder terug van 5% naar 4,4%.

De geënquêteerden in de culturele sector leven grotendeels onder bijstandsniveau

Voor het eerst sinds de start van de Kleinbedrijf Index verdient meer dan de helft van de ondernemers (53%) meer dan het minimumloon. Het aantal ondernemers dat onder bijstandsniveau verdient, zakt licht naar 29%. Niet in elke sector gaat het goed. Vooral in de horeca (40%), detailhandel (37%) en met name de culturele sector (66%) moeten veel ondernemers leven van een beloning onder bijstandsniveau.

Behoefte aan kapitaal voor groei en verduurzaming

Sinds begin 2021 volgt KBI de kapitaalbehoefte in het kleinbedrijf. Die blijft de afgelopen kwartalen boven de 40%. De kapitaalbehoefte wordt aangewakkerd door twee aanwijsbare factoren. Ten eerste stijgt en herstelt het aantal bedrijven dat groeit, flink door. Juist bij hen ligt de financieringsbehoefte. Ten tweede is er behoefte aan kapitaal voor verduurzaming: 60% van de ondernemers wil investeren in energiebesparing. De horeca loopt hierin voorop. Ze kiezen voor een combinatie van maatregelen, zoals het plaatsen van zonnepanelen (63%), een elektrische bedrijfsauto (61%), de aanschaf van energiezuinige machines en apparatuur (60%) en isolatie (51%). De behoefte aan kapitaal is significant hoger in de technische sector (54%) en veel lager bij de zakelijke dienstverleners (31%) en de culturele sector (21%). Ook rapporteren ondernemers met personeel (47%) een hogere behoefte aan financiering dan ondernemers zonder personeel (38%).

Subsidies voor verduurzamen niet effectief

Omdat subsidies pas vergoeden nadat de ondernemer zelf de investeringen bekostigt, zijn deze niet effectief. Veel ondernemers hebben juist gebrek aan kapitaal. Het is daarom niet verwonderlijk dat maar 5% van de ondernemers de afgelopen 12 maandengebruik heeft gemaakt van subsidies. Juist in een periode waarin energiekosten de pan uit rezen. Ook weten maar erg weinig ondernemers (4%) de weg te vinden naar goedkope leningen voor verduurzaming van hun energiegebruik. In veel gevallen is dat onnodig duur en ingewikkeld. De komende 12 maanden geeft 7% van de ondernemers aan gebruik te willen maken van subsidies en financieringen voor verduurzaming. Vooral horecaondernemers en ondernemers in de zorg/verzorging hebben een sterkere interesse in deze instrumenten. De zakelijke dienstverlening, de detailhandel en de culturele sector hebben de minste interesse in dergelijke regelingen.

Aanbevelingen

Hoewel het ondernemersvertrouwen stijgt, blijft er grote behoefte aan groei- en verduurzamingsfinanciering. De eerste aanbeveling is dan ook om te zorgen voor een eenvoudigere subsidieaanvraag, waarbij de ondernemer niet zelf de energiebesparende maatregelen hoeft voor te financieren. Het tweede advies is een landelijke laagrentende lange lening voor energiebesparingen, waarbij financiering van meerdere besparingsmaatregelen tegelijkertijd mogelijk zijn. Tot slot: ondanks dat 53% van de ondernemers meer dan het minimumloon verdient, betekent dit dat nog steeds 47% van de ondernemers niet of nauwelijks kan rondkomen. Het is onontkoombaar dat gemeentes vaker gesprekken voeren met ondernemers over hun levensvatbaarheid. Daarin zal ook directe inkomenssteun nodig zijn en begeleiding of omscholing naar de arbeidsmarkt.

Hulp nodig bij jouw ondernemersvraag?

Aan de slag met verduurzamen

Federatie Cultuur, Kunsten ‘92 en de Taskforce culturele en creatieve sector lanceerden het kennisplatform ACTIE ALS CULTUUR waar je richtlijnen, suggesties en aandachtpunten vindt om aan de slag te gaan met je verduurzaming. Lees meer

Spar een uur met een van onze adviseurs

Met een gratis Oriëntatiegesprek van één uur helpt Cultuur+Ondernemen om na te denken over je toekomstperspectief als maker of kunstenaar. Als onafhankelijke sparringpartner voorzien onze experts je van advies op maat. Vraag een Oriëntatiegesprek aan

Inflatie en stijgende energielasten: twee stappen om de regie te houden

Veel creatieve ondernemers en kunstenaars breken het hoofd over hoe ze de begroting met alle stijgende kosten nog sluitend kunnen krijgen. Hoe ga je hiermee om? De twee stappen in dit artikel helpen je de regie te houden. Lees meer