Wanneer je een nieuw idee hebt of een groeiambitie, is de kans groot dat je daar financiering voor nodig hebt. ‘Nieuw’ en ‘groei’ gaan vaak gepaard met risico’s. Zelf heb je een groot vertrouwen dat het een succes wordt, maar financiers zijn, zoals een bank, meestal voorzichtiger. Er is dan een andere optie: in zee gaan met een informeel financier of een business angel. Binnen de culturele sector is deze geldbron nog niet zo bekend als in andere sectoren.
Informele investeerders of business angels zijn personen die geld investeren in jouw idee of onderneming. Vaak zijn ze zelf ondernemer geweest. Ze bezitten geld dat ze risicodragend kunnen inzetten met het geloof en vertrouwen dat jij je ambities gaat waarmaken.
Ze kijken met een zakelijke bril naar je plannen, want er moet wel een zogeheten ‘business case’ zijn: een haalbaar en goed onderbouwd plan met een reële kans op succes. Want het geld dat ze investeren willen ze wel terugzien met een plus; een vergoeding voor het risico dat ze hebben gelopen.
Naast geld neemt een informeel financier of business angel vaak kennis en ervaring mee die relevant voor je kan zijn.
Er wordt wel eens gesproken van ‘koude’ en ‘warme’ investeerders:
Zoals er warme en koude investeerders zijn, zijn er actieve en passieve investeerders:
Het behalen van een plus op het ingelegde geld is natuurlijk een belangrijke reden waarom een informeel financier of een business angel wil investeren. Ze willen een financieel rendement maken op de investering. Kortom: zij willen er geld aan verdienen.
Ook andere meer persoonlijke motieven kunnen meespelen waarom ze willen investeren. De persoonlijke relatie speelt bij de informele financier natuurlijk een belangrijke rol, maar denk ook aan motieven als:
Wanneer je voor jouw idee of ambitie geld zoekt, kan het aantrekken van een informeel financier of een business angel voordelen bieden. Zij investeren namelijk vaak op een moment dat andere financiers dat nog niet durven of willen doen.
Daarnaast heb je vaak meer zeggenschap over de financieringsvorm en de voorwaarden.
Het hebben van deze zeggenschap betekent echter wel dat je voorafgaand aan de zoektocht naar geld een goed beeld moet hebben van het type investeerder dat je ambitie verder kan helpen. Het is daarom handig om alvast over de volgende punten nagedacht te hebben:
Met deze informatie in gedachten kun je op zoek gaan naar een investeerder met een geschikt profiel.
Daarnaast is het natuurlijk van belang dat je als ondernemer bereid bent om zo’n samenwerking aan te gaan.
Zoals benoemd zit een informeel financier al in je directe netwerk. Je kent de persoon, maar het is natuurlijk wel een flinke stap om deze persoon met je plan te benaderen.
In plaats van je bekende direct te benaderen met een investeringsvraag, zou je ook om advies of een moment van sparring kunnen vragen. Mensen zijn doorgaans graag bereid met je mee te denken. Mogelijk dat de vonk overslaat en je een volgende stap kan zetten.
Het vinden van een business angel is niet eenvoudig, omdat zij vaak onzichtbaar willen blijven voor de grote massa. Er zijn wel business angel-netwerken met elk hun eigen specialisatiegebied. Elk netwerk heeft als hoofddoel het bij elkaar brengen van business angels en mogelijkheden tot investeren.
Er lijken nog geen netwerken te zijn die zich specifiek op de culturele en creatieve sector richten. Wel zijn er netwerken die een brede focus hebben, waaronder Fashion & Design en de Creatieve en Entertainmentsector vallen.
Onderschat je eigen netwerk niet! Bijvoorbeeld je privénetwerk of social media netwerk. Een andere route kan lopen via je accountant, eigen bank of andere ondernemers. Laat je ook zien op plaatsen waar deze partijen elkaar ontmoeten zoals bij evenementen, beurzen en activiteiten van businessclubs en ondernemersverenigingen.
Bij de Vereniging van Business Angels Netwerken Nederland zijn netwerken aangesloten die als intermediair of matchmakers optreden tussen ondernemers en investeerders. Zij hebben ook een handige publicatie uitgebracht ’Hoe vind ik een investeerder?’
Crowdfunding zou kunnen worden gezien als een wervingsmethode voor informele financiering. Het gaat namelijk om financiering door personen. Belangrijk verschil is wel dat zij geen directe invloed op de voorwaarden van hun investering hebben. Daarnaast is er niet de mogelijkheid om naast de financiering ook kennis, kunde of netwerk met de onderneming te delen.
Het officieel maken van de samenwerking en gemaakte afspraken kan verschillende vormen hebben. Vaak hangt dat ook af van de mate van betrokkenheid van de investeerder bij jouw onderneming.
Uitgangspunt is vaak dat de inbreng een vorm van risicokapitaal is. Met andere woorden: wordt de investering toch geen succes, dan is de investeerder het ingelegde geld kwijt. Dit kan in de vorm van bijvoorbeeld een achtergestelde lening.
Een verdergaande vorm van samenwerking is dat de investeerder aandelen verwerft in de onderneming. Meestal wordt dan een besloten vennootschap opgericht. Of wordt overeengekomen dat de achtergestelde lening onder voorwaarden omgezet kan worden naar een aandelenbelang. Of een combinatie van een lening en aandelen of het recht om een lening om te zetten naar aandelen, een zogenaamde converteerbare lening.
Het spreekt voor zich dat het van belang is de juridische vastlegging van afspraken te laten doen door experts.
Bekijk ook eens het dossier Rechtsvormen.
De Kamer van Koophandel heeft een ‘Stappenplan business angels’ uitgewerkt als je in zee wil gaan met een investeerder.
Wil je een artistiek idee realiseren en heb je tijdelijk geld nodig? Bekijk dan ons advies: een periode overbruggen, met onzekere inkomsten
Zoek je geld om een start-up te starten? Bekijk dan ons advies: startkapitaal voor je start-up
Wil de organisatie waarvoor je werkt een project realiseren, maar is het nog onzeker of hier inkomsten tegenover staan? Bekijk dan ons advies: een project realiseren met onzekere inkomsten
Zoekt de organisatie waarvoor je werkt geld om mee te investeren? Bekijk dan ons advies: een risicovolle investering
Onderzoeker Lex van Teeffelen, lector Financiële en Economische Advisering aan de Hogeschool Utrecht beantwoordt zeven vragen over private investeerders oftewel business angels >
Een boek waarin je veel te weten kan komen over deze vorm van financieren is Handboek Informal Investment >
Een deugdelijk businessplan en solide zakelijke basis, dat zijn basisvereisten waar een culturele organisatie in elk geval aan moet voldoen om een particuliere investeerder over de brug te trekken. Interview met René Reijtenbagh en Peter van Meersbergen, private Investeerders