Oefening Hoe bepaal je de waarde van je werk?

Als startend creatief ondernemer is het superlastig om de prijs van je werk te bepalen. Er bestaat dan ook geen kant-en-klare formule voor. Naast het materiaal en de uren die je erin stopt, spelen ook je positionering, de markt, de concurrentie en de kwaliteit van je werk mee. Om je op weg te helpen, delen we praktische tips en oefeningen die je helpen nadenken over je prijs. Maar check eerst de video van Elten Kiene, die zijn ideeën hierover deelt.

Bepaal je positie in het veld

Je positie en bekendheid als creatief ondernemer bepalen mede je waarde, en daarmee ook de prijs voor je werk. Ben je net begonnen of heb je al ervaring? Heb je gestudeerd aan een gerenommeerde opleiding? Prijzen gewonnen met je werk? Heb je veel volgers op social media? Heb je een goed netwerk? Word je geboekt in zalen, draaien ze je muziek, word je gevraagd door regisseurs, agenten en curatoren? Kom je door audities heen? Hoe sterker je positie, hoe meer je over het algemeen voor je werk kunt vragen. Het is goed om je bewust te zijn van jouw positie. Doe de oefening en schat in hoe jij ervoor staat.

Als je aan je reis begint, moet je een portfolio opbouwen.

Elten Kiene

Krijg inzicht in je kosten

Inzicht in je kosten kan helpen om je prijs te bepalen. Kijk naar directe kosten, zoals materiaal, én naar indirecte kosten, zoals je tijd en atelierhuur. Denk ook aan kosten voor je website, promotie en reizen. Bepaal vervolgens een uurtarief voor jezelf. Ga bijvoorbeeld uit van het minimumloon, de cao-lonen of de uurtarieven van andere starters in de creatieve sector. Zo kom je stap voor stap dichter bij een passende prijs.

Soms denk ik bij mezelf: weet je hoeveel tijd erin zit om dit te doen, om dit te maken? Wat het kost? Als ik dan niet mijn houding aanneem, met mijn eigen kennis en liefde, hoe kan ik dan van een ander verwachten dat ze het zien?

Elten Kiene

Moet je een offerte maken? Gebruik het Stappenplan offerte maken van BeroepKunstenaar als hulpmiddel.

Vergelijk je prijs met andere

Onderzoek wat anderen vragen voor vergelijkbaar werk. Kijk niet (alleen) naar gevestigde namen, maar ook naar beginnend kunstenaars. Praat erover met oud-studiegenoten of andere starters die je kent. Dat kan best spannend zijn, maar waarschijnlijk zitten zij met precies dezelfde vragen. Grote kans dat ze graag ervaringen uitwisselen.

Als je het lastig vindt om de prijs van je werk te bepalen, is het handig voor jezelf te bepalen wat het waard is en als je het nog niet weet, om die gesprekken te voeren met andere kunstenaars.

Elten Kiene

Denk na over je propositie

Jouw kwaliteiten als kunstenaar zijn bijzonder én waardevol. Je werk bestaat niet alleen uit de gemaakte uren plus de materiaalkosten. Jij hebt je unieke waarde eraan toegevoegd. En daar mag best wat tegenover staan. Mensen zijn bereid daarvoor te betalen. Maar dan moet je wel zorgen dat die waarde gezien wordt. Hoe doe je dat? Denk na over wat jouw werk uniek maakt, en hoe je dat kunt overbrengen. Als jij overtuigd bent van je waarde, zullen anderen dat ook sneller zijn. En dat zie je terug in de prijs die ze willen betalen.

Mijn werk gaat over durven zijn en je eigen waardes bepalen. Met waardes bedoel ik eigenwaarde. Wat vinden we leuk? Wat niet? Waar krijgen we energie van? Waar willen we graag zijn? Waarom? Als we daar niet over nadenken, dan wordt het voor ons bepaald.

Elten Kiene

Kijk verder dan geld

Soms verdien je minder geld voor een opdracht, maar levert het je toch veel op. Ga hier slim mee om. Als er weinig budget is, denk dan na over wat een opdrachtgever nog meer voor je kan betekenen. Positieve aanbevelingen op je social media bijvoorbeeld. Of een afspraak met een warme relatie.

De Handreiking Kunstenaarshonorarium wordt breed gedragen door fondsen en presentatie-instellingen zoals musea. Gebruik het rekenmodel voor je prijsafspraken rond exposities.

Doelgericht je onderhandeling ingaan

Het kan spannend zijn om over de prijs van je werk te onderhandelen. Onderhandelen betekent niet dat je je prijs altijd moet verlagen. Sta open voor de inbreng van je gesprekspartner, maar blijf ook trouw aan de waarde van je werk. Begin met een realistische inschatting. Kijk hiervoor naar wat je collega-kunstenaars doen, hanteer een formule voor het berekenen van de prijs, of reken eens na op welk uurtarief je uitkomt. Zorg dat je weet waaróm je vraagt wat je vraagt. Dan sta je sterker in je schoenen.

Wil je jouw artistieke inspanningen omzetten in financiële beloning? Lees dan het artikel Zo word je een pro in onderhandelen voor waardevolle tips over hoe je effectief kunt communiceren met jouw opdrachtgever.

Blijf jezelf toetsen

Op basis van de bovenstaande oefeningen heb je hopelijk een beter beeld van je huidige positie en de eisen die je wilt stellen aan een opdracht. Wat denk je nu dat een gepaste prijs is voor jouw werk, optreden of opdracht? Naarmate je meer ervaring opdoet en je naam bekender wordt, kun je stapsgewijs een hogere prijs vragen. Elke tentoonstelling, prijs of positieve recensie kan een reden zijn om je prijs te herzien. Pak de oefeningen er daarom regelmatig bij om te toetsen of je prijs nog past bij jouw situatie.

Verzamel je avonturen, blessings, foto's, teksten, en ervaringen. Check je groei.

Elten Kiene

Nog wat handige en inspirerende links

• De Fair Practice Code is een initiatief dat ‘gezonde lonen’ voor creatieve professionals mogelijk wil maken.
• Gamification expert Bruno Setola deelt zijn ondernemerslessen over hoe hij de juiste opdrachtgevers vindt en zijn eigen spelregels bepaalt.
• De toolkit Zo bouw je relaties op met verzamelaars zit bordevol marketingtips om op te vallen en verzamelaars aan je te binden.
• Autonoom kunstenaar Roxy Bemmel vertelt in dit artikel over geld verdienen, geldstress en prijsverhoging.
• In deze blog schrijft communicatiespecialist en kunstverzamelaar Eline Levering waarom je als kunstenaar wél je prijzen moet noemen.
• Wil je je eigen inkomsten vergroten? Bekijk het dossier Eigen inkomsten.

Wil je sparren over de uitkomst van de oefeningen? Vraag een oriëntatiegesprek aan.