Interview Kunstenaar Roxy van Bemmel over geld: “Besef wat je waard bent”
Voor de één is het de normaalste zaak van de wereld, de ander blijft er liever ver weg van. Hoe je er ook naar kijkt, geld is altijd onderdeel van je werk. Maar op welke manier zorg je voor een gezonde balans in je beroepspraktijk? In gesprek met autonoom kunstenaar Roxy van Bemmel.
Een aantal jaar geleden gooide ze het over een andere boeg: van opdrachtwerk als mode-illustrator naar volledige focus op de autonome kant van haar kunstenaarschap. Roxy: “Ik moet maken. Die drang is ontzettend groot. Het schilderen heb ik nodig om te zijn. Ik kan niet zonder.”

Best een gewaagde stap: afscheid nemen van een continue stroom van inkomsten. Hoe pakte je dat aan?
“Het wás ook spannend. Tijdens mijn studie (Fashion Design bij Artez, red.) trok de kunstzinnige kant me het meest. Alleen wilde ik ook flexibel zijn én onafhankelijk. Dus toen ik startte, ging ik voor zekerheid en werkte ik vooral in opdracht. Ondertussen voelde ik me daar steeds ongelukkiger bij. Corona kwam en opdrachten werden geannuleerd. Dat was voor mij het laatste zetje om volledig voor autonoom werken te gaan.”
Het gros van je tijd besteed je nu dus aan autonoom werk. Verder word je ingehuurd als live illustrator bij feestjes en evenementen.
“Klopt, ik maak portretten van de gasten. Zo’n portret gaat heel snel: het kost me ongeveer vijf à tien minuten om iemand vast te leggen. Ik ben dan tegelijkertijd entertainer: voor me zit iemand met wie ik praat, en om me heen staan gasten die meekijken, nieuwsgierig zijn naar hoe ik werk. Met het geld dat ik zo verdien, kan ik mijn maakpraktijk en vaste lasten deels betalen.”
Als je je geen zorgen hoefde te maken over geld, zou je dan nog live illustreren?
“Dat denk ik wel. Zeker nu ik meer tijd heb voor mijn eigen werk, vind ik het live illustreren veel leuker. Het contact met verschillende mensen – een deel daarvan gaat mijn kunstzinnige werk ook weer volgen. Mijn netwerk groeit daardoor. En ik vind het een fijne afwisseling met wat ik doe in mijn atelier.”
Hoe is jouw relatie met geld: krijg je rode bulten als je eraan denkt, of ga je er heel relaxed mee om?
“Haha, nee, geen rode bulten. Ik ben daar pragmatisch in: ik heb geld nodig om te leven en om te maken. Dus dat geld moet er op een bepaalde manier komen.
Helaas verkoop ik mijn autonome werk nog niet op zo’n structurele basis dat ik daarop kan bouwen. Het is een hele weg om je plek te vinden in de kunstwereld. Ik ben niet aangesloten bij een kunstgalerie. De juiste match op dat vlak heb ik nog niet gevonden. En ik vind het lastig, want ik verkoop mijn werk het liefst zélf. Het contact met de mensen die voor mijn werk betalen, vind ik fijn en belangrijk. Maar dat betekent dus ook dat ik zelf mijn netwerk moet opbouwen en onderhouden.”
Het contact met de mensen die voor mijn werk betalen, vind ik fijn en belangrijk. Maar dat betekent dus ook dat ik zelf mijn netwerk moet opbouwen en onderhouden.
Hoe bepaal je wat jouw autonome werk waard is, in euro’s?
“Ook dat is zoeken. Al helpt het wel dat ik als illustrator heb gewerkt. Prijsopgaves maakte ik vaker: het kost me ongeveer zoveel uur tegen dit uurtarief en dit zijn de materiaalkosten. Zo begon ik ook met mijn autonome werk. Na verloop merkte ik: de prijs is te laag. Dan verkocht ik een flink werk voor een mooie prijs, maar dat geld was ook zo weer op. Terwijl: weet je hoe hard ik daarvoor moet werken? Het is niet even een weekje schilderen en klaar. Sommige werken staan maanden in mijn atelier voordat ze echt af zijn.”
Op Instagram postte je een filmpje over je aankomende prijsverhogingen. Waarom deed je dat?
“In september deelde ik een filmpje waarin ik uitleg waarom ik mijn prijzen verhoog. Die verhoging ging in vanaf eind oktober. Ik heb inmiddels best een schare trouwe volgers. Dan is het lullig als iemand spaart voor één van mijn werken, om er vervolgens achter te komen dat de prijzen veranderd zijn. Door open te zijn, geef ik iedereen de kans om nog een werk te kopen voor de oude prijs.
Ik vind het belangrijk om over geld te praten. Dat doe ik met andere kunstenaars, maar ook met mensen die mijn werk kopen. Het werk dat ik maak, is uniek en heeft daardoor waarde. Dat zijn niet alleen de gemaakte uren plus de materiaalkosten: de kosten van een kunstwerk omvatten ook de unieke waarde die het werk heeft. Door dat uit te leggen, geef ik kopers een kijkje in mijn keuken. Op Insta word ik gevolgd door best veel startende kunstenaars. Ook voor hen is het belangrijk te beseffen wat de waarde is van hun werk.”
Heb je weleens geldstress?
“Zeker. Vorig jaar nog. In de zomer is het vaak rustiger met live illustratieklussen. In de herfst trekt het altijd wel aan. Dat wist ik wel, maar toch was er stress. Er kwam geen geld binnen, en tegelijkertijd hoorde ik anderen praten over hun salaris, hoe hoog dat was en dat ze dat nóg te laag vonden. Ik dacht: man, weet je hoe veel ik daarvoor moet doen? Toen overwoog ik even om op zoek te gaan naar een baan.”
Weet dat wat jij maakt, bedenkt, doet en kan niet normaal is. Jouw kwaliteiten als kunstenaar zijn bijzonder én waardevol, en daar mag best wat tegenover staan.
Toch werk je nog steeds als autonoom kunstenaar. Hoe keerde je het tij voor jezelf?
“Er kwam een aanbod voor een groter atelier voorbij. Dat was ergens ook weer spannend, want iets duurder, maar ik besloot het te doen. Dat gaf nieuwe energie. In dit grotere atelier kan ik groter werk maken, waar ook weer een ander prijskaartje bij hoort. Ook is deze ruimte groot genoeg voor workshops, die ik nu regelmatig geef. Leuk om te doen en het levert ook weer inkomsten op.”
Wat is jouw belangrijkste geldtip voor startende kunstenaars?
“Weet dat wat jij maakt, bedenkt, doet en kan niet normaal is. Jouw kwaliteiten als kunstenaar zijn bijzonder én waardevol, en daar mag best wat tegenover staan. Het beeld van de arme kunstenaar hoeft niet waar te zijn. Maar je moet wel beseffen wat je waard bent. Dus kijk niet alleen naar: hoeveel uur besteed ik ergens aan en wat zijn de materiaalkosten? Neem wat jouw werk uniek maakt mee in je prijskaartje.”

-
Bel Krista Heijster
020 530 59 66 -
Stuur een e-mail naar Krista Heijster krista@cultuur-ondernemen.nl -
Bekijk de LinkedIn pagina van Krista Heijster
Rubriek GELD!?
Dit artikel is een onderdeel van de rubriek GELD!?. Met deze rubriek willen we het onderwerp geld bespreekbaar maken en kunstenaars inspireren om een gezonde en prettige relatie met geld in hun beroepspraktijk te ontwikkelen. Door ervaringen en inzichten te delen, kunnen kunstenaars elkaar inspireren en van elkaar leren.