Ondernemerschap en governance zijn van groot belang voor de culturele en creatieve sector om in deze tijden te floreren. In de hele sector zagen we in 2023 een groeiende motivatie om te ondernemen. Cultureel en creatief ondernemers wilden nieuw publiek bereiken, hun verdienmodellen vernieuwen, digitaliseren en hun financieringsmix verbreden. En wij waren er om hen te ondersteunen. We boden kennis, praktische hulp en inspiratie. Verstrekten leningen, om zo toekomstplannen te helpen verwezenlijken. En we voerden gesprekken over behoeften in de sector, en zetten die op de agenda bij beleidsmakers. In 2023 werkten we ook aan onze eigen bekendheid. Om nog veel meer mensen te bereiken en de sector verder te versterken.
2023: het jaar in cijfers
Cultuur+Ondernemen is er voor culturele organisaties, zelfstandig werkend kunstenaars en creatieven die willen ondernemen. Samen werken we aan een sterke sector. Want een bloeiende kunst- en cultuursector is een verrijking voor de samenleving. We werken veel samen met overheden, fondsen en andere financiers om zo het effect van hun cultuurbeleid en -investeringen te vergroten.
Inspiratie en praktische tools
Een flinke groei van onze bezoekersaantallen liet zien dat meer mensen uit de sector wisten ons te vinden. Ze lazen veel vaker onze berichten op social media en bezochten vaker onze website. Wij boden ze inspiratie in de vorm van tools en dossiers, ervaringsverhalen en artikelen, en voorbeelden uit de praktijk.
Elkaar ontmoeten en van elkaar leren
We konden weer vaker het land in om workshops te geven! Daarin gingen kunstenaars, creatieve makers en (werkenden bij) culturele organisaties vooral zelf aan de slag: om hun ondernemersvaardigheden te versterken, zichzelf op zakelijk gebied verder te ontwikkelen of bijvoorbeeld te brainstormen over risicomanagement. We organiseerden ook webinars om kennis te delen. Bijvoorbeeld over het versterken van je beroepspraktijk of de rol van toezichthouders bij sociale veiligheid. Tijdens lezingen en trainingsdagen konden deelnemers luisteren naar inspirerende sprekers, elkaar ontmoeten en van elkaar leren. In 2023 namen 1952 mensen deel aan een van onze workshops, webinars en bijeenkomsten.
Actief aan de slag met professionele ontwikkeling
In totaal voerden 768 kunstenaars, creatieve makers en culturele organisaties een oriëntatiegesprek of een gesprek over een cultuurlening. Zo werden ze uitgedaagd om tot de kern van hun vraagstuk te komen en gemotiveerd om zich verder te ontwikkelen. Verder beantwoordden we 214 vragen via onze helpdesk, en koppelden we 298 mensen aan een adviseur of mentor uit ons netwerk. In persoonlijke adviestrajecten gaven we advies op maat. Bijvoorbeeld over nieuwe vormen van financiering, digitale verdienmodellen, het schrijven van een businessplan en het goede gesprek voeren in het bestuur of de raad van toezicht.
Welke veranderingen brachten we teweeg?
We meten regelmatig het effect van onze activiteiten. Neem ons programma Slagkracht voor zakelijk verantwoordelijken. Deelnemers aan de trainingen waardeerden het om mensen te leren kennen die in hetzelfde schuitje zitten. Ze leerden van elkaar en breidden hun netwerk uit. Tijdens oriëntatiegesprekken hielpen we creatief ondernemers verder op weg. Met succes: twee derde van de deelnemers gaf aan na het gesprek concrete stappen te hebben gezet . Veel kunstenaars, makers en organisaties vroegen een lening aan. De meeste leningen gingen naar makers uit de film- en televisiewereld. Meer weten over onze impact? Klik hieronder.
Slagkracht - ontwikkelprogramma voor zakelijk verantwoordelijken
Er bestaat geen handboek voor het leiden van een kunstinstelling, een culturele organisatie of een creatief bureau. Met het programma Slagkracht krijgen zakelijk verantwoordelijken handvatten aangereikt om zich hierin te ontwikkelen en te professionaliseren. We bieden een online en offline platform met trainingen, videocolleges, podcasts, een kijkje in de keuken van gerenommeerde organisaties en nog veel meer. In 2023 deden 68 mensen mee aan verschillende activiteiten. Sommigen volgden meerdere onderdelen.
Wat vonden de deelnemers ervan?
Na afloop van de trainingen hielden we een enquête. Dit is hoe de deelnemers de trainingen waardeerden:
Een greep uit de reacties van deelnemers:
Ik heb meer inzicht in mijn manier van werken gekregen. En ik heb een helder idee voor de toekomst.
Het was superinteressant. Ik had nog wel meer tijd willen hebben voor de toepassing van alle aspecten.
Het is toch fijn om zelf met de cijfers aan de slag te gaan en dit niet uit te besteden. Het is belangrijk om zelf inzicht te hebben in de financiën, bijvoorbeeld als je in gesprek bent met de toezichthouders.
Oriëntatiegesprekken - kosteloos adviesuur
Hoe bereik ik mijn publiek beter? Hoe kan ik financiële risico’s beperken? Past ons bestuursmodel nog wel bij onze organisatie? Soms helpt het om je gedachten daarover eens op een rij te zetten in een oriëntatiegesprek met een onafhankelijk adviseur van Cultuur+Ondernemen.
Zo’n gesprek kan over van alles gaan: financieren, zakelijke ontwikkeling of toezichthouden. In een gesprek van een uur helpt de adviseur het probleem helder te krijgen en kijk je samen naar mogelijke vervolgstappen. In 2023 voerden we in totaal 492 oriëntatiegesprekken.
Wat vinden de deelnemers?
Uit een impactmeting in 2023 blijkt dat deelnemers de oriëntatiegesprekken waardeerden met een 8,3.
Als net afgestudeerde maker sta je er soms best alleen voor. Prettig als iemand dan meedenkt over hoe je dingen kan aanpakken.
Hoe scherper je vragen, hoe scherper het antwoord dat je terugkrijgt.
Cultuurleningen - financiering voor culturele en creatieve ondernemers
In 2023 konden 99 projecten van kunstenaars, creatieve makers en culturele organisaties worden verwezenlijkt met een lening via Cultuur+Ondernemen.
De investering gaf een impuls aan mijn carrière
Verhalen met impact: deelnemers en leningnemers aan het woord
In 2023 hielpen we kunstenaars, creatieve ondernemers en culturele organisaties weerbaarder te worden. Met persoonlijke oriëntatiegesprekken en adviestrajecten, met webinars en bijeenkomsten, en met leerprogramma’s en mentoring. Hieronder lees en zie je hun verhaal.
Zakelijk leider Jaël Kaat (Collectief Walden) wilde meer kennis over haar rol en werkzaamheden als zakelijk leider. Ze meldde ze zich aan voor het programma Slagkracht. Nu heeft ze meer inzicht in haar eigen werk én meer mensen om mee te sparren. Filmmakers Adel, Appie en Mustafa Boudellah van AM Pictures konden dankzij een cultuurlening van Cultuur+Ondernemen in coronatijd hun eerste Netflix Original uitbrengen. Het gaf hun lucht en de ruimte om te blijven vernieuwen. Lotte van de Utrechtse brassband BRASSA vroeg een oriëntatiegesprek aan, omdat de band zaken als aansprakelijkheid en financiën goed wilde regelen. Het gesprek gaf haar het vertrouwen om concrete vervolgstappen te zetten.
Dit zijn wij: de mensen van Cultuur+Ondernemen
Bij Cultuur+Ondernemen zijn we ervan overtuigd dat kunst en cultuur de samenleving verrijken. Daarom werken we samen met kunstenaars, creatieve makers en culturele organisaties aan een sterke cultuursector. Dat doen we elk op onze eigen manier. Allemaal zijn we betrokken, delen actief kennis en staan open voor nieuwe ideeën. Zo houden we ook elkaar scherp.
Djoeke Gerding - Adviseur Bestuur en toezicht
Werkt sinds 2019 bij Cultuur+Ondernemen
“Ik heb eerder in de cultuursector gewerkt. Zo ontdekte ik wat ik écht wilde: helpen om het aan de achterkant beter te organiseren. Ik ging een master cultuurmanagement doen, met de focus op bestuur en beleid. Het is mooi om te werken met organisaties die een maatschappelijk doel hebben. De buurt beter maken, kinderen muziekles geven, wat dan ook: het gaat nooit om het maken van winst. Het leukste aan mijn werk? Het contact met al die verschillende organisaties en kunstenaars. En de onverwachte dingen die ik tegenkom. Ik geef presentaties en workshops door het hele land. Elke week is anders. Naast mijn werk bij Cultuur+Ondernemen doe ik zo’n tien uur vrijwilligerswerk. Het is tof dat ik mijn werk kan combineren met het vrijwilligerswerk dat ik belangrijk vind. En wat ik daar leer, kan ik weer gebruiken bij Cultuur+Ondernemen.”
Ed Hensen - Adviseur Financiële faciliteiten
Woont in Rotterdam, werkt sinds 2022 bij Cultuur+Ondernemen
“Ik heb altijd in het bedrijfsleven gewerkt. Daarnaast ben ik penningmeester bij een culturele stichting. Daar zag ik dat financiële kennis heel waardevol is in een culturele omgeving. Ik vind het erg leuk om met inspirerende mensen en organisaties te kijken hoe ze hun doelen kunnen verwezenlijken. Het is heel concreet. Met een lening kan ik daadwerkelijk bijdragen aan de realisatie van hun project. Dat kan van alles zijn, groot of klein, van een beeldend kunstenaar die wil investeren in nieuw werk tot de ontwikkeling van een grote theatervoorstelling. En verder krijg ik veel ruimte om te laten zien wat ik waard ben, ook buiten mijn functie. Vorig jaar hebben we een nieuw systeem in gebruik genomen. Het is nu makkelijker om leningen te administreren, te beheren en te kijken of het allemaal goed loopt met terugbetalen. Ik ben er trots op dat ik daaraan kan bijdragen.”
Erica Bakker - HR adviseur
Woont in Amsterdam, werkt sinds 2001 bij Cultuur+Ondernemen
“Eén mooi ding per dag zien, daar word ik blij van. Ik vind het leuk om te werken met creatieve mensen die op een verfrissende manier naar dingen kijken. Zelf heb ik de lerarenopleiding handvaardigheid en textiel gevolgd, mijn lasdiploma gehaald en de meubelvakschool gedaan. Personeel en arbeid kwam toevallig op mijn pad. Wat ik belangrijk vind: zorgen dat het goed geregeld is voor de mensen die hier werken. Persoonlijk vind ik het heel prettig dat je bij Cultuur+Ondernemen ook dingen kunt oppakken die niet per se bij jouw taak horen. In 2023 startten we met sessies over een veilig werkklimaat, diversiteit en inclusie. Ik ben blij dat dat in gang is gezet. We zijn nog niet klaar, maar het onderwerp leeft en we vinden het belangrijk. Moeilijk vind ik dat we twee langdurig zieke medewerkers hebben, met ernstige ziektes. Aan de ziekte kan ik niets doen. Maar ik kan er wel voor zorgen dat de medewerkers betrokken blijven.”
Het jaarverslag
In ons Jaarverslag beschrijven we onze activiteiten en prestaties van 2023. Daarnaast geeft het inzicht in onze financiën, organisatie en manier van werken van dat jaar. Het geeft verder weer hoe ons bestuur en toezicht is geregeld en de raad van toezicht doet verslag. Ook werpen we alvast een blik op de toekomst.
-
Stuur een e-mail naar Titia Haaxma titia@cultuur-ondernemen.nl