Dossier Residency

Even helemaal loskomen van je dagelijkse leven, je totaal onderdompelen in een andere cultuur of samenwerken met lokale kunstenaars of andere tijdelijke bewoners. Hoe klinkt dat? Als kunstenaar of creatieve maker is het fijn en inspirerend om soms voor een periode in een andere omgeving aan je project of idee te kunnen werken. Residencies bieden deze mogelijkheden, in binnen- en buitenland. Wat is een artist-in-residence? Hoe vind je een residency die bij je past? En hoe bekostig je een residency? Je leest het in dit dossier.

Wat is een artist-in-residence?

Een artist-in-residence is een kunstenaar of creatieve maker die wordt uitgenodigd om tijdelijk een woon- en werkplek te betrekken los van haar of zijn bekende omgeving. Dit geeft hen de gelegenheid om onderzoek te doen, nieuw werk te creëren of tentoonstellingen voor te bereiden. Soms staat ook het ontmoeten van andere culturen, kunstenaars, materialen of leefomgevingen centraal.

Sommige artist-in-residence-programma's worden opgezet door culturele instellingen. Andere programma's zijn door gespecialiseerde fondsen opgezet als onderdeel van een uitwisselingsprogramma. Soms is het een particulier programma. De relatie tussen de 'bewoner' en de gastheer is vaak een belangrijk aspect van een programma. Soms zijn de tijdelijke bewoners betrokken bij een lokale gemeenschap door het geven van presentaties, workshops, of door samen te werken met lokale kunstenaars of het grote publiek. Andere locaties zijn juist afgelegen, om geconcentreerd te kunnen werken en te reflecteren.

Hoe vind je een residency?

Residencies zijn er in verschillende vormen, voor verschillende disciplines en in binnen- en buitenland. De volgende websites helpen je bij het vinden van een passende residency:

• Via TransArtists van Dutch Culture heb je toegang tot een omvangrijke internationale database van residencies. Dutch Culture heeft dit netwerk zorgvuldig opgebouwd. Met alle residencies zijn duidelijke afspraken gemaakt over de verdeling van de kosten. Per residency kan je zien wat wordt betaald door de host van de residency en welke kosten je zelf moet betalen. Ook kan je zien hoe lang je in de residency kan verblijven en wat er in die tijd van je verwacht wordt.
  
  Sommige residencies stellen geen kaders voor de duur van de periode en de beoogde artistieke invulling of productie, bijvoorbeeld in de vorm van een afsluitende presentatie. Andere residencies hebben een specifiek doel: een kunstwerk, expositie, workshop, samenwerking of andere specifieke opdracht.

• De International Support Index is een gids voor professionals, organisaties en consortia die werkzaam zijn in de creatieve industrie en hun werkpraktijk internationaal willen positioneren. De gids biedt een overzicht van Nederlandse fondsen, subsidies, residencies en andere regelingen die kunnen helpen of ondersteunen bij het realiseren van verschillende internationale ambities.

Postacademische opleidingen

Een bijzondere categorie van residencies in Nederland vormt een viertal postacademische opleidingen voor met name de beeldende kunst. Zij voorzien in een residency voor de duur van de opleidingsperiode.

Hoe bekostig je een residency?

Residencies bieden hun faciliteiten en vormen van begeleiding doorgaans geheel of gedeeltelijk kosteloos aan. Dat kan je zien als een vorm van financiering in natura. Soms verstrekken ze een budget voor materiaal- en productiekosten of zelfs een tegemoetkoming in de kosten van levensonderhoud. Veel residencies vragen ook om een eigen bijdrage of gaan ervan uit dat je bepaalde kosten, zoals bijvoorbeeld de reiskosten, voor eigen rekening neemt. Voor dat deel zal je dan zelf voor een passende financieringsmix moeten zorgen.

Er bestaan enkele regelingen voor het financieren van een residency:

• Bij Fonds Kwadraat kan je een lening aanvragen om een residency te bekostigen. Denk er wel goed over na of je maandelijkse lasten het toelaten om een lening aan te gaan.
  
• Bij het Mondriaan Fonds kan je de regeling Bijdrage Residency aanvragen.

Je kan een residency ook onderdeel maken van een project dat je aan het doen bent.

Meer informatie over het vinden van een passende financieringsmix voor je idee of project? Bekijk ons advies voor kunstenaars en creatieve makers: de uitvoering van je idee