Blog Tessa de Boer - Over de balans tussen autonoom en commercieel werk
In Slagkracht, brieven aan zakelijk leiders, wordt er antwoord gegeven op een prangende vraag van een zakelijk leider, door een collega-zakelijk leider. Deze persoon geeft vervolgens met het stellen van een nieuwe vraag de pen door aan een inspirerende collega. We maken in deze reeks kennis met een verscheidenheid aan zakelijk leiders die op hun eigen manier invulling geven aan hun werk. Welke dilemma's spelen er binnen de beroepsgroep? En welke visies zijn er op die diverse thema's?
Tessa de Boer, mede-eigenaar van MAISON the FAUX, beantwoordt de vraag van Gieske Bienert
---
Beste Gieske,
Dankjewel voor je mooie brief, waarin je bevlogen sprak over het oprekken van de ruimte tussen de huidige kunstdisciplines. Zoals Rutger beschreef, biedt MU Hybrid Art House in tegenstelling tot enkel “wat kunst is” ook ruimte aan “wat kunst kan zijn”. Wij hebben dit aan den lijve met jou meegemaakt gedurende het maakproces van onze totaalinstallatie TIMELESSTIME, die we vorig jaar bij jullie mochten presenteren. In het huidige culturele landschap is het fundament voor inter-, non- of multidisciplinaire kunst nog pril, en het is van essentiële waarde om dit in dialoog met elkaar en door middel van grensverkennend werk verder te ontwikkelen.
De vraag die je stelde aan het einde van je brief, houdt ons continu bezig: Hoe vinden en houden we de balans tussen ons autonome werk en onze commerciëlere klussen? Hoe zorgen wij voor een organisatiemodel dat aansluit bij onze artistieke én zakelijke ambities? Dreigt er soms iets in het gedrang te raken? Hoe houden wij elkaar hier scherp op?
Voor het beantwoorden van je vraag, zal ik eerst uitleggen wie "wij" zijn. Als ik over "wij" spreek, heb ik het over MAISON the FAUX, het bedrijf dat ik, Tessa de Boer, samen met mijn compagnon, tevens beste vriend Joris Suk bestier. Wij startten MAISON the FAUX direct nadat we in 2013 afstudeerden aan ArtEZ Fashion Design te Arnhem en in 2019 kozen we ervoor om het systeem van de traditionele ‘fashion weeks’ te verlaten, en mode te beoefenen als performance-discipline in plaats van louter productontwerp; beleven in plaats van consumeren. Ons werk wordt gekenmerkt door een hyperdisciplinaire, theatrale aanpak en een maximalistische signatuur. Sinds de oprichting presenteren we ons autonome werk in de vorm van theatrale, immersieve performances en installaties waarin performance, choreografie, geluid, mode, scenografie en andere kunstdisciplines samensmelten tot een allesomvattende ervaring voor het publiek, een soort geëscaleerde modeshows.

Naast onze autonome praktijk, werken we aan veel vormgevings-opdrachten voor diverse (internationale) culturele instellingen, zoals musea, festivals en theatergezelschappen. We ontwerpen onder andere kostuums, scenografieën, decors en custom designed looks. Dagelijks schakelen we dus tussen autonome projecten en werk in opdracht van. We geloven dat dit ons, dankzij de nodige structuur, zowel zakelijk als artistiek onder de streep het meest oplevert.
Om je vraag eerst praktisch en organisatorisch te beantwoorden, onze praktijk is verdeeld over twee organisaties. MAISON the FAUX, overkoepelt het toegepaste deel van onze praktijk. Daarnaast richtten we in 2023 de stichting This Is Not An Office op, waaronder ons autonome artistieke werk valt. Deze stichting heeft een onafhankelijk bestuur (Heske ten Cate, Ruben Baart en Claudine Hermeshof) en is specifiek opgericht om het oog scherp te houden op wat we autonoom produceren, hoe we dat verder kunnen uitbreiden en voor het aanschrijven van fondsen en subsidies. Een kunstpraktijk in de vorm van een non-profit stichting zit organisatorisch heel anders in elkaar dan een commercieel vormgevingsbureau. Door deze twee heel bewust op te splitsen zorgen wij ook dat artistiek gezien die lijnen niet te veel vertroebelen. Zo weten we welke pet we dragen wanneer we aan een van beide werken.

Zoals ik al eerder in de brief noemde, heeft MAISON the FAUX het ontwerpdoel verlegd van consumeerbare eindproducten naar het ontwikkelen van immersieve ervaringen; in welke vorm dan ook. Binnen commerciële opdrachten nemen we hierbij dezelfde artistieke signatuur mee, die we door middel van ons autonome werk continu aanscherpen. We zoeken altijd naar artistieke vrijheid binnen de kaders van een opdracht en worden vaak uitgenodigd door opdrachtgevers die ons autonome werk al kennen en waarderen. In deze samenwerkingen stellen wij ons dienstbaar op; ons doel is om ons als vormgevers in dienst te stellen van de inhoud van het project, terwijl we onze eigen filosofie en aanpak blijven integreren. We streven er hierin dan wel naar om grenzen en criteria over het niveau van autonomie vanaf het vroegste stadium van een samenwerking duidelijk en gecommuniceerd te hebben.
Toch blijft het soms lastig schakelen tussen de creatieve vrijheid in autonoom werk en de dienstbaarheid in commerciële opdrachten. Hoe zorg je dat verschillende levels van creatieve betrokkenheid en zeggenschap elkaar gaan stimuleren i.p.v. tegenwerken? Wij zien deze balans als vergelijkbaar met de werking van een couture modehuis: het commerciële werk, zoals parfumverkoop, genereert de inkomsten om te kunnen investeren in grensverleggende haute couture shows. Zo versterken ook onze commerciële en autonome projecten elkaar, mits ze in balans zijn. In autonoom werk hebben we zelf de leiding, wat ons de essentiële vrijheid geeft om ideeën volledig uit te werken en tijdens projecten onze visie verder aan te scherpen; om echt door te groeien dus. Tegelijkertijd biedt het commerciële werk de cashflow en flexibiliteit om artistiek werk daadwerkelijk te kunnen realiseren. Het waarmaken van zakelijke doelstellingen is dus vaak inherent aan het ontwikkelen van onze autonome kunstpraktijk, wat uiteindelijk ons hoogste doel is.

Ook inhoudelijk biedt het samenwerken met opdrachtgevers ons ontzettend veel verrijking. Ondanks dat we onze positie in autonome projecten onmiskenbaar op prijs stellen en deze ook de kern is van de artistieke gezondheid binnen onze praktijk, doet ons commercieel werk daar inhoudelijk en technisch zeker niet aan af. Theaterproducties waarbij we als kostuumontwerpers betrokken zijn, bieden ons de mogelijkheid om dichter op de huid van bijvoorbeeld een regisseur mee te kijken. Dit biedt ons richting en kennis, die we rechtstreeks in kunnen zetten voor autonome projecten. Commercieel werk fungeert zo als leerschool voor elk opvolgend project.
Wij werken nauw samen met NITE en Club Guy & Roni, onder de zakelijke leiding van Harmen van der Hoek. Beide gezelschappen hebben een sterke focus op artistieke ontwikkeling en innovatie, terwijl ze ook moeten voldoen aan de zakelijke verwachtingen voor bijvoorbeeld subsidies en bezoekersaantallen. Met onze stichting hopen wij op een dag ook tot het BIS-landschap toe te treden. Daarom willen wij Harmen graag de vraag stellen; Hoe formuleer je, in samenwerking met de artistiek leider en je artistieke team, een sterk meerjarenplan en stel je de juiste scherpe doelstellingen voor de lange termijn?
Hartelijke groet,
Tessa
Over MAISON the FAUX
MAISON the FAUX is "A creative studio posing as a grand couture fashion house" oftewel een modische creatieve studio en staat onder zakelijke en artistieke leiding van Tessa de Boer & Joris Suk. Het werk van MAISON the FAUX krijgt vorm in theatrale immersieve performances waarbij performance, mode, decor, ruimtelijke vormgeving en verschillende (kunst)disciplines samengesmeed worden tot één (publieks)ervaring. MAISON the FAUX bevraagt en onderzoekt maatschappelijke vormen en regels. Binnen hun werk spiegelen en vervormen ze clichés en verwachtingspatronen.

Meer Slagkracht?
Slagkracht is het ontwikkelprogramma waar je als zakelijk verantwoordelijke handvatten krijgt aangereikt om je te ontwikkelen en te professionaliseren binnen de zakelijke kant van de culturele en creatieve sector. Met Slagkracht bieden we een online en offline platform waar je maandelijks aan een programma kunt deelnemen over uiteenlopende onderwerpen, waarmee je een stevige basis legt in je vak.
-
Stuur een e-mail naar Faye Holdert faye@cultuur-ondernemen.nl -
Bekijk de LinkedIn pagina van Faye Holdert