Verdieping Kansen NFT’s voor creatieve makers: dit is de stand van zaken

Sinds kunstenaar Beeple zijn NFT van het werk ‘Everydays: the first 5000 days’ in 2021 voor maar liefst $ 69,3 miljoen verkocht, is de populariteit van deze digitale eigendomscertificaten in de kunstwereld alleen maar gestegen. Sterker nog: NFT´s zijn nu gemeengoed in de cultuursector, signaleert adviseur Maarten Bas-Backer, expert op het gebied van digitalisering en adviseur voor creatief ondernemers. Welke ontwikkelingen ziet hij op dit gebied, en welke kansen en mogelijkheden biedt dit voor kunstenaars en creatieve makers?

Even een korte opfrisser. Over NFT’s is inmiddels veel gezegd en geschreven, ook door Cultuur+Ondernemen. Maar wat was een NFT ook alweer? Simpel gezegd is een NFT – een Non-Fungible Token - een niet inwisselbaar en niet vervangbaar digitaal eigendomscertificaat dat je koppelt aan een digitaal object. Dit certificaat registreer je in een digitaal kasboek, ook wel blockchain genoemd, met een koppeling naar je eigen digitale cryptoportemonnee. Vergelijk het met het kentekenbewijs van je auto of de leveringsakte van je koophuis, alleen dan digitaal.Gaan termen als blockchain, cryptoportemonnee en digitaal kasboek je te ver? In ons artikel met vijf concrete stappen voor het aanmaken en verkopen van NFT’s leggen we deze termen verder uit.

Zijn NFT’s een hype of bieden ze kansen voor de eigen beroepspraktijk? Een jaar geleden was dat nog gissen. Inmiddels zijn NFT’s alom bekend in de kunstwereld: grote verzamelaars en beroemde sterren investeren steeds vaker op deze manier in digitale kunstwerken. Platformen voor het ‘minten’ (lees: aanmaken) en verkopen van NFT’s schieten razendsnel uit de grond, en social media als Twitter en Instagram laten kopers hun geverifieerde NFT’s aan hun profiel koppelen.

Fans voor de lange termijn

De handel van digitale kunst via NFT’s nam de afgelopen jaren een vlucht. NFT’s ontstonden in eerste instantie voor native digital artists, die daarmee een goede manier kregen om hun digitale kunstwerken te verkopen. Inmiddels weten ook steeds meer van origine offline werkende kunstenaars digitale NFT-marktplaatsen te vinden. Zie bijvoorbeeld de populaire band Kings of Leon, die een paar jaar geleden haar nieuwste album ‘When You See Yourself’ uitbracht als NFT. Eigenlijk heeft de NFT potentie voor iedere kunstenaar of creatieve maker. Ook voor architecten en ontwerpers, beeldend kunstenaars of theatermakers, bijvoorbeeld. Op deze manier ontwerp en verkoop je digitale bouwwerken, kleding of meubels, kunstwerken of exclusieve, digitale spin-offs van je nieuwste voorstelling.

Moet iedere kunstenaar of maker die succesvol wil zijn nu verplicht aan de NFT’s? Het antwoord is nee. Want NFT’s zijn niet per se voor iedereen weggelegd. Expert digitalisering Maarten Bas-Backer verdiept zich al jaren in dit onderwerp.

“Bij succes met NFT’s hoort een goed verhaal, een strategie, een artist statement over jouw digitale kunst”, vertelt hij. “Dit is wat jouw werk uniek en interessant maakt voor je fanbase.” En dat is belangrijk, legt Maarten uit, omdat verzamelaars hun NFT’s rechtstreeks van de kunstenaar kopen. Die aankoop doen ze omdat het verhaal en de visie van de kunstenaar aansluit bij wat zij belangrijk vinden.

Een goed voorbeeld daarvan is kunstcollectief FriendsWithYou. Hun intentie is om de wereld meer vreugde, vriendelijkheid en liefde te geven. Ze maken en verkopen digitale kunst, maar ze organiseren ook offline exposities. Fans en verzamelaars volgen hen via social media, via een online NFT-marktplaats en via de eigen website. “Niet de aankoop staat centraal, maar de community die zich om zo’n collectief heen verzamelt. Het contact met de kunstenaar is niet eenmalig, maar een relatie voor de langere termijn.

Schaarste maakt gewild

Investeren in een trouwe fanbase is bij verkoop van NFT’s dus belangrijk. En ook daar bieden NFT’s interessante mogelijkheden voor. Maarten: “Aan een NFT kun je via een Smart Contract allerlei regels koppelen. Bijvoorbeeld dat je bij elke doorverkoop van de NFT een percentage aan royalty’s krijgt. Maar je kunt ook leuke teasers of exclusiviteiten in zo’n contract verwerken. Dingen die alleen beschikbaar zijn voor trouwe fans.”

Dat trucje paste Kings of Leon ook toe. De band verkocht haar album via reguliere NFT’s, waarvan een onbeperkt aantal te koop was. Maar er was ook een zestal unieke NFT’s. Kopers daarvan konden overal ter wereld en tijdens elke tour naar een liveconcert. Ze werden opgehaald door een VIP-bus en kregen nog andere, speciale voordelen.

“Zo zijn nog andere voorbeelden te bedenken. Stel dat je als muzikant een korte track maakt, die je met gelimiteerde oplage verkoopt als NFT. De koper kan die dan exclusief laten horen op zijn of haar TikTok-account of via een reel op Instagram. Hopelijk wordt het gezien, gehoord en geliket door veel meer fans, die ook een track willen hebben. Zo creëer je een markt voor je werk. Dat is geen kwestie van knippen en plakken, maar steeds opnieuw goed nadenken over wat past bij jouw volgers.”

Kruip zélf achter het stuur

Contact met gevestigde galeries (of platenlabels, uitgevers of andere tussenpersonen) was voorheen vaak nodig om voet aan de grond te krijgen in de kunstwereld. Door NFT’s verandert dat flink. Maarten: “Met NFT’s zijn kunstenaars zélf aan zet.”

Het verkopen van digitale werken doen zij – als het aan Maarten ligt – het liefst zelf, via de daarvoor bestemde marktplaatsen als bijvoorbeeld OpenSea, Mintable en Nifty Gateway of het exclusieve SuperRare en Foundation. “Er zijn galeries die je dit uit handen willen nemen. Toch zou ik dit afraden. Wanneer je eigenhandig je NFT’s creëert (in NFT-termen heet dit ‘minten’, red.) en beheert, houd je grip op de voorwaarden waartegen je ze verkoopt en de kanalen die je daarvoor gebruikt."

Hoe zit het dan met fysieke galeries die zich óók op NFT’s richten, zoals ‘The NFT Gallery’ in Londen? Het is zoeken voor deze en andere bedrijven. Want wat is hun rol nog, nu kunstenaars hun NFT´s gemakkelijk via de daarvoor bedoelde marktplaatsen kunnen verkopen? “Veel galeries bieden nu aanvullende diensten aan. Workshops en trainingen voor kunstenaars over NFT’s en het online vermarkten daarvan, bijvoorbeeld. Maar het is de vraag of een derde partij zoals een galerie hier een rol in zou moeten en kunnen hebben.”

NFT’s maken de digitale markt beter toegankelijk en transparanter met nieuwe vormen van verkoop en inkomsten voor een maker. In dit artikel lees je hoe je in vijf praktische stappen aan de slag gaat met een NFT in je eigen praktijk.

Meer inspiratie opdoen? We publiceerden eerder een artikel met interessante voorbeelden van NFT-kunstenaars.

Of lees meer over de kansen voor jouw eigen praktijk in dit verdiepende artikel over NFT's.