Publicatie Culturele sector loopt tegen ingewikkelde subsidieprocedures aan

De 14e editie van de Kleinbedrijf Index (KBI) waarin is gekeken hoe het met kleine bedrijven gaat in de eerste helft van 2024, toont een positief economisch beeld voor de meeste sectoren. Meer dan 80% van de bedrijven groeit of herstelt, en het ondernemersvertrouwen stijgt fors. Hoewel er in de meeste sectoren vooruitgang is te zien, blijft de culturele sector een zorgpunt, mede door de impact van ingewikkelde (subsidie)regels en lage inkomens.

BLADER DOOR DE 14E EDITIE VAN DE KLEINBEDRIJF INDEX

De Kleinbedrijf Index onderzoekt elk kwartaal de economische situatie van zzp’ers en kleine ondernemingen. Deze keer is extra aandacht besteed aan het thema regeldruk. Regeldruk geeft weer hoeveel tijd en maatregelen ondernemers moeten nemen om te voldoen aan wetten, regels en verplichtingen.

Door de culturele sector steevast mee te nemen in het onderzoek naar de economische situatie van kleine bedrijven wordt het steeds zichtbaarder dat de culturele sector tegen economische uitdagingen loopt. Meer nog dan in andere sectoren. In dit artikel lees je hoe de culturele sector ervoor staat in de eerste helft van 2024.

Zorgen over lage inkomens blijven

Een belangrijk positief punt, blijkt uit het onderzoek, is dat het overgrote deel van de kleine bedrijven groeit of herstelt, met name ondernemingen met personeel. Voor de culturele sector blijft de situatie echter zorgelijk: 58% van de ondernemers leeft onder het bijstandsniveau en maar liefst 85% keert zichzelf een salaris onder het minimumloon uit. Ook het ondernemersvertrouwen in deze sector blijft laag, met een score van slechts +6, terwijl de gemiddelde score +29 is. De culturele sector scoort hiermee het laagst van alle sectoren.

Een mogelijke verklaring hiervoor kan het politieke voornemen zijn om het btw-tarief te verhogen voor de culturele sector. Dit zorgt voor onzekerheid bij ondernemers. Terwijl andere sectoren profiteren van het economisch herstel, lijkt de culturele sector juist een extra klap te krijgen door de aankondiging van deze extra belastingdruk.

Regeldruk belemmert groei

Ondernemers in Nederland ervaren dat de regeldruk toeneemt. Dit betekent dat ondernemers steeds meer tijd en middelen moeten inzetten om aan regels en wetten te voldoen. Volgens het onderzoek leidt dit tot een verlies van arbeidsproductiviteit van 3,2%. Voor alle sectoren geldt dat er veel regeldruk wordt ervaren rondom het verduurzamen van de bedrijfsvoering, de ziektewet en het aanvragen van vergunningen. Er zijn daarnaast ook verschillen per sector. Zo heeft de culturele sector vooral te maken met complexiteit rond subsidieaanvragen, verzekeringen en licenties/auteursrechten.

Volgens de Global Entrepreneurship Monitor (GEM), een jaarlijks onderzoek naar ondernemerschap in verschillende landen, scoort de Nederlandse overheid een magere 6,0 als het gaat om ondernemersvriendelijke regelgeving. In het bijzonder wordt het aanvragen van subsidies en financiering als te complex ervaren. Dit komt extra naar voren in de culturele sector, omdat veel culturele organisaties en kunstenaars gebruik maken van subsidies.

Aanbevelingen voor beleidsmakers en financiers

Naar aanleiding van deze resultaten worden drie aanbevelingen gedaan:

1. Vereenvoudig subsidies en regels
   Voor de derde keer op rij wijst de KBI erop dat (subsidie)regelingen te complex zijn voor kleine ondernemers, vooral in de culturele sector. Aan overheden wordt geadviseerd om de processen rondom subsidieaanvragen eenvoudiger en toegankelijker te maken. Maak daarnaast de Wet Poortwachter minder zwaar voor kleine ondernemingen door de duur van het eigen risico te halveren en voor een collectieve dekking te zorgen.
2. Stimuleer duurzame investeringen
   Om de verduurzaming bij kleine bedrijven te stimuleren wordt aan beleidsmakers geadviseerd om eenvoudige en toegankelijke oplossingen te kiezen, zoals de MKB duurzaamheidslening in combinatie met eenvoudige fiscale aftrekmogelijkheden.
3. Zorg ervoor dat kleine ondernemers makkelijker (financieel) advies kunnen inhuren
   Kleine ondernemers hebben vaak niet genoeg tijd, geld en mensen in huis om complexe regelgeving rondom verduurzaming en subsidies te doorgronden. De overheid kan de drempel voor het inzetten van adviseurs verlagen door bijvoorbeeld vouchers beschikbaar te maken.

Cultuur+Ondernemen zet zich in om belemmeringen voor de ontwikkeling van culturele ondernemers weg te nemen. Zo hebben we met het programma In The Mix - een samenwerking tussen Platform ACCT, voordekunst en Cultuur+Ondernemen - makers en financiers dichter bij elkaar gebracht om tot betere afstemming van financieringsmogelijkheden voor makers te komen. Ook hebben we aangekaart dat de subsidieregels voor culturele organisaties de financiële opbouw van eigen vermogen in de weg kunnen staan.

Voorgaande edities van de Kleinbedrijf Index