Cultuur+Ondernemen is de ontwikkelaar van de Governance Code Cultuur (GCC), een belangrijk instrument voor goed bestuur en toezicht in de cultuursector. Vanaf dit najaar wordt de Code, in nauwe samenspraak met de sector, geactualiseerd. In opmaat naar die actualisatie doen we onderzoek naar de toepassing ervan: wat gaat er goed, wat kan beter en wat moeten we stoppen?
In 2014 hielden we een enquête onder directeuren, zakelijk leiders, directeur-bestuurders, bestuurders en toezichthouders van culturele instellingen, die we in 2015 herhaalden. Resultaat daarvan was het onderzoeksrapport ‘Governance in Cultuur – stand van zaken 2016’. Een van de belangrijkste bevindingen: ruim vier uit vijf van de ondervraagden (82%) gaf aan de GCC toe te passen.
Dit jaar (2017) is er in een kleiner vervolgonderzoek gekeken naar de verantwoording over besturen en toezicht bij honderd culturele instellingen door het hele land. Al deze organisaties zeggen de Code toe te passen, maar laten ze dit ook zien op hun website of in hun jaarverslag?
Hoewel de Code gebaseerd is op principes en niet op verplichtingen geeft zij duidelijke handvatten voor een transparante verantwoording. Als ontwikkelaar van de Code wilden we weten hoe dit in de praktijk uitpakt.
We zien dat de meerderheid van de onderzochte culturele instellingen de basis van een transparante verantwoording op orde heeft (op de website en in het jaarverslag). Wanneer echter gekeken wordt naar wat er precies verantwoord wordt mist er vaak nog veel, zoals een rooster van aftreden of de profielen (voor de leden van het bestuur of de raad van toezicht). Zorgelijker zijn de geringe aandacht voor risicomanagement en het uitvoeren van zelfevaluaties, belangrijke thema’s als het gaat om het borgen van de continuïteit van een organisatie op lange termijn. Over de gehele linie zien we dat 54% van de onderzochte criteria voor een transparante verantwoording wordt nageleefd. Dit kan duidelijk beter.
Wat gaan we doen met de uitkomsten van dit vervolgonderzoek? Als kenniscentrum gaan we het belang van een transparante verantwoording nadrukkelijker onder de aandacht brengen. Veel winst is te behalen op het gebied van zelfevaluaties. Cultuur+Ondernemen heeft daarvoor een handige zelfevaluatiescan ontwikkeld. Tenslotte gebruiken we het onderzoek als input bij de actualisatie van de Governance Code Cultuur.
Bijlage: Lijst met onderzochte organisaties
Bovenstaand onderzoek en de Governance Code Cultuur wordt in de volgende media besproken in het licht van transparantie rondom beleid van culturele instellingen: