Verdieping Digitale verdienmodellen

Het kan een goed idee zijn je aanbod online aan te bieden. Denk daarbij goed na welke vormen en digitale verdienmodellen het beste aansluiten bij je aanbod en je publiek. Het volgende overzicht biedt daarbij inspiratie en houvast.

Online verdienmodellen

Digitaal cultuuraanbod is de afgelopen tijd in opkomst. Wat betekent dat voor ondernemende kunstenaars en culturele instellingen? Er zijn verschillende verdienmodellen mogelijk. Dit zijn de belangrijkste varianten om online inkomsten te genereren:

• Het freemium-model. Hierbij wordt een product of dienst gratis aangeboden, maar er worden wel kosten gerekend voor premiumfuncties of functionaliteiten van hetzelfde product of dezelfde dienst.
• Microtransactions. Dankzij technologie kunnen kleine financiële transacties (in sommige gevallen minder dan 1 euro) uitgevoerd worden.
• Razor and blade. Hierbij wordt een artikel tegen een lage prijs verkocht (of gratis aangeboden) om de verkoop van een aanvullend artikel te stimuleren.
• Volunteering. Hierbij wordt een dienst verleend zonder economisch gewin. De vrijwilliger zet tijd en vaardigheden in ten behoeve van anderen, zonder financiële beloning.
• Subscription. Abonnees betalen per periode voor het gebruik van een online product of dienst.
• Licensing. Hierbij worden producten onder licentie uitgebracht. Dit kan betrekking hebben op auteursrecht, maar ook op het recht om een product met een bepaalde naam of een bepaald merk op de markt te mogen brengen.
• Alternative pricing. Hierbij is de prijs voor een goed of dienst dynamisch: afhankelijk van de vraag, het tijdstip, prijzen van concurrenten en de voorraad.
• Online transactie. Dit gaat om een eenmalige verkoop van dienst of product.

Hoe maak je een succes van de abonnementsvorm als digitaal verdienmodel? Deze TutoriALL van Cultuurloket DigitALL legt het uit met platform ILFU online als voorbeeld.

Welk digitaal verdienmodel is geschikt?

Welk verdienmodel voor jou geschikt is, hangt af van de vraag wat precies je doel ermee is. Het woord ‘verdienmodel’ moet hier breder worden geïnterpreteerd dan ‘geld verdienen’ alleen. Breng dus eerst in kaart wat je wil bereiken, en kies vervolgens een model.

• Wil je meer inkomsten? Dan moet je digitale verdienmodel gericht zijn op het verkrijgen van (meer) subsidies, fondsen- en sponsorgeld, en (meer) opbrengsten uit het primaire aanbod en aanvullende producten en diensten.
• Wil je een groter bereik? Dan moet je je nu richten op plekken waar je publiek zich online bevindt of waar je digitaal een nieuw publiek treft. Het aanboren van nieuwe digitale kanalen en platforms kan hierbij helpen.
• Wil je meer impact? Om juist nu zichtbaar te zijn, kun je online sessies starten, je werk digitaal ontsluiten, of oud werk digitaal hergebruiken.
• Wil je je aanbod vergroten? Dan kun je denken aan het verbinden van divers bestaand online aanbod, of het aanbieden van aanvullende content, diensten of producten.

Een inspirerend voorbeeld van impact door bundeling: Prive Podium

Prive Podium is een online platform waar zangers, musici, bands en cabaretiers vanuit hun eigen ‘quarantaineplek’ naartoe kunnen streamen. Zo kunnen ze hun publiek bereiken voor kleine of grotere optredens. De gedachte hierachter is dat door bundeling en verzameling meer impact gemaakt kan worden. Het publiek hoeft hiervoor maar één online plek te onthouden.

Prive Podium is een initiatief van drie theatervrienden: Hans Kaspers, Charly Luske en Anne-Paul Houwen. Ze bouwen het digitale podium nu in razendsnel tempo op. Hierbij denken ze ook aan de inkomens van de podiumkunstenaars: 70 procent is voor de artiest, 10 procent om het platform in de lucht te houden, en 20 procent gaat in de coronapot. Deze pot wordt later naar rato verdeeld onder alle deelnemers van Prive Podium. Het publiek betaalt per optreden of sessie.

Meer inspiratie?

Het is nu van belang om zichtbaar te blijven en contact te houden met je publiek. Hier kun je terecht om inspiratie op te doen:

• DEN is expert op het gebied van online cultuuraanbod. Ze zoeken uit welke mogelijkheden digitalisering biedt, als alternatief voor fysieke aanwezigheid.
• Cultuurmarketing bundelt de nieuwe vormen van cultuuraanbod die momenteel ontstaan.
• 3voor12 geeft muzikanten tips om deze periode door te komen.
• Zichtlijnen licht de diverse digitale verdienmodellen toe en zoomt in op een paar concrete streamingvoorbeelden, zoals het Rietveld Thuis Theater, in haar artikel De-omgekeerde-wereld.

Begin 2020 zijn we samen met DEN kennisinstituut cultuur en digitalisering en New Nodes gestart met het project Digitaal DNA. In vier bijeenkomsten met deelnemers uit de cultuursector verkenden wij de mogelijkheden van digitale innovatie om nieuwe verdienmodellen in de cultuursector te ontdekken en ontwikkelen. In 2021 kreeg dit een vervolg met Digitaal DNA 2.