Verdieping Zo genereer je als zzp'er online inkomsten (actief én passief)

Door de coronacrisis ligt het publieke leven vrijwel plat. Bedrijven en organisaties lanceren allerlei initiatieven om werk online te tonen aan publiek – al dan niet gratis. Maar je werk gratis weggeven kun je zelf ook wel, en dat kan op de lange duur bovendien averechts werken. Welke acties kun je nu ondernemen om online inkomsten te genereren? Op de korte en lange termijn? Ondernemerscoach Miranda Apeldoorn geeft zes tips.

1. Update je homepage

Zet in dikke vette letters op je homepage of en hoe je nog aan het werk bent. Wat kunnen we nog bij je bestellen? Welke diensten gaan gewoon door, maar dan online? Het is voor jou misschien vanzelfsprekend dat je nog aan het werk bent, maar dat is niet zo voor de rest van de wereld. Mensen bezoeken momenteel actief websites van zzp’ers met het doel hen aan het werk te houden of een voorschot te betalen, door bijvoorbeeld een kaartje te kopen voor shows of tournees in de toekomst. Maak het makkelijk voor fans, klanten en mensen die je willen steunen, om uit te vinden wat ze nu voor je kunnen doen en hoe.

Doe hetzelfde op je sociale media.

2. Verzin nieuwe (online) producten

Je weet al dat je ook online les kunt geven en workshops of masterclasses kunt houden. Tips voor de aanpak daarvan bevolken nu ieder hoekje en gaatje van het internet.

Denk bijvoorbeeld aan een online rondleiding. Emma Wijninga van Doen in Berlijn organiseert digitale rondleidingen door haar stad. Kijk hoe jouw stad, jouw vaste theater of studio, of jouw werk zich voor zoiets leent. Nu denk je misschien: makkelijk praten, Berlijn is ook übercool. Het gaat er niet om hoe populair jouw plek of werk an sich is, het gaat erom welke saus jij eroverheen kunt gieten, die de rondleiding de moeite waard maakt.

Een trend die nu onder thuiswerkers te zien is, is dat mensen massaal hun foto’s aan het uitzoeken zijn. Via Instagram Stories heb ik diverse fotografen daarop zien inspringen. Zij hebben handigheid in en verstand van het prachtig vullen en opmaken van albums en bieden nu mensen aan dit ook voor hun vakantiekiekjes te doen.

3. Maak werk van een lidmaatschapsplatform

Kost wat tijd om in te richten, maar als al je andere werk nu stil ligt, is dit hét moment. Voor je het weet, ben je weer op tournee of wat ook (vingers gekruist).

In Nederland heb je voor makers Petje.af. Internationaal heb je onder meer de populaire sites Bandcamp en Patreon. Dit zijn sites waar je fans zich als lid kunnen abonneren op uniek spul van jou, dat je verder met niemand anders deelt. Kijkjes achter de schermen, exclusief werk, dat soort dingen. Dat kunnen fans al doen vanaf superkleine bedragen als 1 dollar per maand, wat de drempel laag houdt.

Dit soort platforms zijn bedoeld om makers te steunen die onafhankelijk werk willen maken. Het verschil met crowdfundingplatforms, waarbij je ook kleine tot grote bedragen ontvangt, is dat je bij crowdfunding aan één doel werkt, en bij lidmaatschapsplatforms gewoon “je ding doet”. Bekend Patreon-succesvoorbeeld is Amanda Palmer. Maar ook als je geen eigenzinnige rockstar bent, kun je het leuk doen. Kijk maar naar illustrator Marloes de Vries, die pas twee maanden bezig is en toch al 165 patrons heeft.

Het bekendste crowdfundingsplatform binnen de cultuursector, Voordekunst, heeft nu de mogelijkheid toegevoegd om actiecampagnes te starten. Zo kun je ook via hen werven zonder concreet doel en zonder vaste looptijd.

4. Benut de privéfunctie op social media

Ontzettend slim: ondernemer Charlotte van ’t Wout verdient maandelijks duizenden euro’s onder meer met cursussen die je volgt via Instagram. Dat gaat zo: je geeft je op voor een cursus, betaalt, en krijgt dan een bepaalde periode lang toegang tot een Instagramaccount dat achter een slotje zit. Op dat account krijg je dagelijks video’s die bij de cursus horen. Als de cursus is afgelopen, wordt je toegang tot dat account ingetrokken. Simpel dus, en elegant.

Ook op YouTube kun je je werk afschermen, en alleen delen met de mensen die jij daar de link voor geeft.

Je hóeft dus niet al je films, voorstellingen en concerten gratis te livestreamen. Je kunt ook doen wat Charlotte doet. Beloof mensen een coronamaand vol cultuur en deel dagelijks een liedje, sketch, interview of wat dan ook. Maar dan wel pas na betaling. Ook dat hoeft niet ingewikkeld: stuur desnoods een Tikkie.

Voordelen van deze werkwijze boven je aansluiten bij grotere partijen zoals on demand-streamingsdiensten zijn dat je:

• zelf alles bepaalt, van wat je laat zien tot je prijs,
• geen percentage hoeft af te staan en
• niet op je geld hoeft te wachten.
  

Nadelen kunnen zijn dat je:

• zelf verantwoordelijk bent voor een rete-goede marketingstrategie en -campagne,
• mogelijk minder snel hoge aantallen kijkers bereikt.

5. Versterk je ondernemerspositie

Kijk of je op een andere manier iets aan je ondernemerspositie kunt doen. Denk bijvoorbeeld aan een auteursrechtenwebsite als Pictoright. Die is er voor alle makers en gebruikers van beeld en alle verkopers van kunst. Via deze organisatie kun je aanspraak maken op collectieve vergoedingen waar je recht op hebt. Zonder dat je daar zelf iets voor hoeft te doen.

Het is een organisatie waar je je kosteloos bij kunt aansluiten, dus een mooi iets om nu te regelen, als je dat nog niet gedaan had.

6. Denk na over je waarde

Ook een manier om je ondernemerspositie te versterken, is om te bedenken wat het individu en de wereld hééft aan jouw werk. Als jouw werk er niet meer zou zijn, wat gaat dan verloren?

Een deel van de mensheid ziet kunst en cultuur als luxe. Zij zien het liefst alle subsidie ervoor afgeschaft, of pleiten voor schoolvakken die ‘economisch meer waarde hebben’ dan leren tekenen of muziek maken. Eén reden dat kunst en cultuur vaak onderbetaald of ondergewaardeerd wordt, is dat “we” toestaan dat het vaak wordt weggezet als iets dat weinig praktisch nut heeft. Wat niet waar is. Je kunt bijvoorbeeld beargumenteren dat improvisatietheater ervoor zorgt dat je debatteer-vaardigheden toenemen. En wie goed kijkt naar het werk van een software engineer, ziet dat het lijkt op het schrijven van een roman, waarbij je diverse scenario’s bedenkt en uittest, tot je bij de oplossing bent.

Wij weten dat kunst en cultuur de wereld beter maakt, zij willen heel concreet weten: wat levert kunst op?