VIDEO Video: 3 kunstenaars in gesprek over geld
Als onderdeel van onze nieuwe rubriek GELD!? gingen Daisy Zwartepoorte, Rubén Dario Kleimeer en Jeffrey Arts met elkaar in gesprek over het thema geld. Aan de hand van prikkelende stellingen bespreken ze hoe ze over geld praten en of humor daarbij helpt of juist niet. Ze delen hun visie op de rol van geld als succesfactor en bespreken of geld verdienen hen afleidt van hun creativiteit. Een boeiend gesprek over de impact van geld op hun kunstenaarschap.
[INTRO MUZIEK]
Jeffrey Arts
Zo, daar zitten we dan hé.
Rubén Dario Kleimeer
Gezelligheid.
Daisy Zwartepoorte
Hallo, mijn naam is Daisy Zwartepoorte. Ik ben een textielkunstenares uit Rotterdam. En ik geloof dat zachtheid in de kunst een heel krachtig middel is om mensen in ontspanning en in verwondering te brengen. En ik doe dit door middel van zachte sculpturen gemaakt van wol. En op dit moment onderzoek ik ook of digitaal geproduceerde zachtheid dezelfde effecten teweeg kunnen brengen op de mens. Dat dat mijn fysieke werk doet.
Rubén Dario Kleimeer
Ik ben Rubén Dario Kleimeer. Ik ben fotograaf, beeldend kunstenaar.
Ik woon en werk in Rotterdam. Ik maak fotobeelden die gaan over straten, pleinen, landschappen en gebouwen. Openbare ruimte. De projecten die ik zelf initieer die landen in het galerie circuit. Die zijn te zien in musea aan de witte wand. En er zijn werken die doe ik in opdracht. En in samenwerking met architecten, stedenbouwkundigen en ontwerpers.
Jeffrey Arts
Mijn naam is Jeffrey Arts en ik experimenteer met digitale softwareontwikkeling en de vertaling daarvan naar fysieke objecten. Basically programmeer ik kunst.
[MUZIEK]
Ik praat makkelijker over geld
Daisy Zwartepoorte
Niet makkelijk. Ook niet per se graag. Maar ik vind het wel heel erg belangrijk.
Jeffrey Arts
Hoe pak je dat aan?
Daisy Zwartepoorte
Nou, sowieso bestaat mijn werk uit een bepaalde visie en mijn visie over het bedrag wat ik daarvoor zou moeten of willen vragen. Die vind ik eigenlijk net zo belangrijk. Ik denk als je mijn werk koopt, koop je ook een stukje mijn visie en dan steun je mij ook in dat ik die kan blijven uitdragen.
Jeffrey Arts
Maar hoe sta jij erin? Hoe praat jij over geld?
Rubén Dario Kleimeer
Nou, ik vind het tot op heden wel lastig of ik denk wel dat ik er handiger in word, maar dat betekent niet dat het ook op die manier gaat. Dus ik doe best wel vaak een prijsvoorstel en dat valt bij de één gewoon echt beter dan bij de ander. Maar ja.
Daisy Zwartepoorte
En als het niet goed valt? Wat doe je dan?
Rubén Dario Kleimeer
Dan zijn de meeste opdrachtgevers wel of kopers wel sportief genoeg om in ieder geval daarover in gesprek te gaan. Maar de dans openen, dat vind ik nog weleens lastig.
Jeffrey Arts
Ja, dat herken ik ook. Van het weekend had ik iemand die vroeg hoeveel mijn werk kostte. Ik merkte wel dat er wel een kleine spanning was om gewoon dat bedrag over de lippen heen te krijgen. Maar toen ik eigenlijk zei wat het kostte en zag ik ook wel een beetje de moed in de schoenen zakken van ja, dat is wel heel veel geld. En toen merkte ik dat die vertrok en toen liep hij zo de trap af en toen hoorde ik hem nog zo mompelen; 'Ja, ik vind het wel heel erg veel geld.’ En toen ben ik naar mijn buurvrouw gegaan. Ik zeg; ja, vet. Ik heb gewoon mijn prijs genoemd en die persoon kon het zich niet veroorloven. Maar het is wel gewoon waard. Ik weet wel wat het voor mij waard is en op het moment dat ik dat niet op mijn eigen werk, niet op waarde schat, ja, dan houdt het eigenlijk al op.
Daisy Zwartepoorte
En als je merkt dat er eigenlijk iemand van je prijs schrikt of daar iets van vindt, zou jij je dan graag willen verdedigen? Of voel je die noodzaak niet? Of niet per se verdedigen, maar om het uit te leggen.
Jeffrey Arts
Deze persoon in kwestie gaf inderdaad aan van toen ik mijn prijs noemde; is dat onderhandelbaar? Ik zei nee
Rubén Dario Kleimeer
Dat is super dapper.
[MUZIEK]
Humor helpt mij om het onderwerp geld makkelijk bespreekbaar te maken
Rubén Dario Kleimeer
Sowieso Volgens mij een enorme fijne manier om in het leven te staan, toch? Ik denk dat ik die balans wel beter moet vinden.
Jeffrey Arts
Ja zeker wel.
Daisy Zwartepoorte
Ik vind het wel grappig. Ik sta daar dus net iets anders in. Ik heb toch altijd het idee dat als je met een bepaalde humor iets wil benaderen. Maar die humor, die wordt niet gedeeld, dat het ook heel snel heel ongemakkelijk kan worden. Ik heb dan toch meer de neiging om heel enthousiast en vrolijk over mijn werk te vertellen en dat de liefde die ik voor mijn werk voel, dat ik die dan hopelijk in. Omdat gesprekjes toch vaak kort zijn om dat dan over te brengen. En ja, met humor heb ik niet heel vaak het idee dat dat lukt. Naar mijn idee heb ik niet zo'n heel goed gevoel voor humor.
Jeffrey Arts
Doe jij het ook? Humor in je prijs?
Rubén Dario Kleimeer
Misschien niet letterlijk met een grap. Of misschien gaat het niet letterlijk over munten, maar volgens mij. Maar het begrip humor gaat volgens mij wel over een bepaalde luchtigheid en op een bepaalde open manier met elkaar om kunnen gaan. Elkaar kunnen vinden. En zodra dat met andere mensen kan, dan kan er daarna ook een hele hoop meer. Niet alles hoeft deadly serious. Kunst is een hele serieuze en stevige discipline, maar de boog kan niet altijd gespannen staan.
Daisy Zwartepoorte
Maar wat nou als door die door die humor dat het gesprek op een gegeven moment toch een beetje? Dat je toch de controle daarin ook kwijtraakt en dat het dan in ieder geval naar neigt dat het niet meer leuk is?
Rubén Dario Kleimeer
Daar kun je toch in doseren.
Daisy Zwartepoorte
Hoe doe je dat dan?
Rubén Dario Kleimeer
Het gesprek begon volgens mij ergens anders. Zoiets.
Daisy Zwartepoorte
Dus dan koppel je even terug.
Rubén Dario Kleimeer
Nogmaals ik doe het werk graag en volgens mij wordt het enthousiasme dat ik erin stop wordt aan de overkant ook gezien, dus dan kunnen we het volgens mij ook. Misschien niet letterlijk met humor, maar wel met enthousiasme en gedrevenheid over het onderwerp hebben. En dan kan het allerlei kanten uitwaaieren. And then it’s fine.
Jeffrey Arts
En ik denk dat dat wel ook… en dat is ook een beetje wat jij zegt. Of je die humor wel of niet kan toepassen heeft ook te maken met het werk zeg maar. De manier hoe ik er naar kijk is dat alle meta-informatie rondom je werk wat je maakt maakt onderdeel uit van het werk zeg maar. Als jij dus ook als je een een foto ophangt in een galerie wordt het op een andere manier waargenomen dan wanneer die in een rommelige studio staat? Ik denk dat dat voor prijzen ook ergens wel een factor is. Wat ik bijvoorbeeld wel doe is ik doe al mijn prijzen, doe ik. Ik werk dus heel veel vanuit de computer, dus dat heb ik met binaire systeem dus alles. Ik doe al mijn prijzen. In plaats van dat ik een tiental afrond rond ik op een achttal af.
Rubén Dario Kleimeer
Alright.
Jeffrey Arts
Dus in plaats van dat het werk duizend euro kost, kost het negenenzestig of duizend vierentwintig. Dat zijn weer die termen vanuit de computer. Voor mij is dat niet per se ja, humor, maar dat is of dat dan wel of niet humor is, is meer aan de aanschouwer dan aan mij.
Daisy Zwartepoorte
Ja, jij beleeft er heel veel plezier in.
Jeffrey Arts
Ik vind dat wel leuk.
Rubén Dario Kleimeer
Volgens mij zit daarin een enorme knipoog. Dat je hier heel doelbewust ben van ga ik nou voor ronde getallen of maak ik zelfs van mijn prijs een werk? Want dat heb je weggegeven aan de computer. Tenminste, je hebt de computer je vriend gemaakt om tot een nummer te komen. En die manier van denken die je daarin pakt, die neem je daarin over.
Jeffrey Arts
Ja, dus daar zit wel een stukje humor in.
[MUZIEK]
Geld verdienen leidt af van mijn creatieve proces.
Jeffrey Arts
Ja, dat denk ik wel. Het is uiteindelijk is het toch wel iets waar je over na moet denken als je iets maakt. Ja, daar maak je keuzes in en uiteindelijk moet er toch brood op de plank komen. Dus je moet in je maandbegroting moet je er toch rekening mee houden dat je aan het eind van de maand genoeg geld overhoudt. En ja, aan de andere kant kan je dat dan ook weer zien als een positief ding. Doordat je gebrek aan resources hebt, word je vaak wat creatiever.
Daisy Zwartepoorte
Maar ik merk juist tegenovergestelde dat er als ik echt heel krap zit in de financiën, dat ik juist dan heel erg stagneer. Ja, dat is ook zeker. Omdat als er dus geen geld is, dan voel ik dus ook niet de ruimte om te experimenteren wat ik voor mijn werk heel erg belangrijk vind. En ik durf dan ook geen risico's meer te nemen. En ik geloof wel heel erg in dat het goed werkt, ook al voortkomt uit lef hebben. En ja, dat heb ik dan beduidend minder. Mij maakt het niet zo uit of dat geld dan ook daadwerkelijk binnen is gekomen met mijn creatieve werk of dat ik op aan dat geld op een andere manier ben gekomen. Dus door middel van een bijbaan of een sponsoring. Of ja, er zijn zoveel mogelijkheden. Ja, ik investeer dat dan graag in mijn werk.
Jeffrey Arts
Maar dat die zoektocht daarnaar dus naar die sponsoring zoeken en naar die bijbaan zoeken of in ieder geval de tijd daaraan besteden, dat leidt dan toch af van
je creatieve werk?
Daisy Zwartepoorte
Ja zeker. De tijd die kan je niet op één op twee plekken tegelijk investeren. Maar ik denk wel dat je, als je je daarmee bezig houdt, je wordt natuurlijk net als in je werk wordt je ook steeds sneller en steeds beter daarin. En ik denk dat je op een gegeven moment wel je draai vindt waar mensen op aangaan en niet, waardoor je misschien dus ook weer sneller aan dat geld komt. En ik denk als je eigenlijk als je dat punt bereikt, dat dan heel erg leuk wordt
Jeffrey Arts
Ik zie daar iemand heel heftig nee schudden.
Rubén Dario Kleimeer
De zoektocht naar budget is een onderdeel van het werk.
Jeffrey Arts
Maar dat is niet creativiteit.
Daisy Zwartepoorte
Dat ligt eraan hoe je dat invult.
Jeffrey Arts
Maar hoe pak je dat aan? Want ik zie dat totaal niet zo.
Rubén Dario Kleimeer
Ja, ik zeg niet dat het op die manier rolt. Er is een bijzonder hoogleraar in de fotografie. En die heeft twee keer drie keer op rij een boekwerkje uitgegeven over hoe je een goede reeks kunt componeren en zelfs hoe collega kunstenaars zo'n project hebben gefinancierd. En dan kom je dus op het spoor van de één die crowdfund het en de ander die werkte dit uit richting een tentoonstelling. En daar dan zie je allemaal verschillende manieren hoe je een project gefinancierd kunt krijgen. Ik vind dat juist eigenlijk wel boeiend hoor. Gewoon keuzes die die je misschien zelf niet in de vingers had, maar die wel heel heel goed zijn om tot je werk te komen.
Daisy Zwartepoorte
Ja.
[MUZIEK]
Ik ben pas succesvol als ik kan rondkomen van mijn kunst.
Jeffrey Arts
Nee, ik ben succesvol als kunstenaar wanneer ik het experiment en het onderzoek wat ik uitvoer kan blijven doen en wanneer de resultaten daarvan gewaardeerd worden. Op z'n minst door mezelf en het liefst nog breder. Maar het begint voor mij als autonome kunstenaar wel gewoon bij mezelf. En geld is daar niet een factor van. Zeker omdat ik denk dat hetgeen waar ik mee bezig ben nog niet breed begrepen wordt.
Daisy Zwartepoorte
Het is ook maar net in welke tijdgeest je werk zich bevindt en of dat op dat moment aansluit. Bij een grote groep kopers.
Jeffrey Arts
In mijn geval, als ik als digitaal maker nu meer wil gaan verdienen moet ik gewoon met AI gaan knutselen. Want dat is wat de trend nu is. Maar daar blijf ik zo ver mogelijk van af, want dat is niet interessant voor mij als maker.
Daisy Zwartepoorte
Ik sluit me wel aan bij jou. Ik vind eigenlijk ook dat geld niet per se de waarde over mij of over mijn werk, of dat het dus veel of verdienen van dat geld dan bepaalt of het goed is of niet. Ik denk toch je stelt jezelf wel doelen. Stel aan het begin van een jaar, dan denk je nou: dit zou ik toch wel dit jaar willen bereiken met mijn werk of met mezelf. En ik denk toch dat ik mezelf meest succesvol vind als ik ook daar dan op terug kan kijken en dat ik denk ja weet je, die doelen die ik mijzelf heb gesteld heb ik toch echt wel gewoon gehaald.
Jeffrey Arts
Dus jij bepaalt eigenlijk je eigen kader waarop je je succes definieert?
Daisy Zwartepoorte
Ja zeker. Nou ja, ik denk ook wel dat ik de enige ben die dat voor mezelf kan bepalen.
Jeffrey Arts
Zekers.
Daisy Zwartepoorte
Ja.
Rubén Dario Kleimeer
Dit is zo all the way in, zeg maar. Er zijn best een aantal werken. Die maak ik in opdracht van anderen. Dan ben je gegarandeerd dat daar straks een honorarium aan gekoppeld zit. Er zijn ook projecten die duren vele malen langer, die lonen pas veel later. In beide gevallen sta ik gelukkig achter de camera. Daar word ik sowieso heel vrolijk van. Dus met de camera op pad maakt dat ik soort het leven kan leiden wat ik wil. Dat ik nog meer werken liever vertoond zie in het galerie circuit. Dat is iets waar je gewoon langzaam naar toe moet groeien. Maar tegelijkertijd in de opdrachten ben ik ook gewoon aan het oefenen dat het aan de galerie wand nog beter kan. Dus ja. Geld en succes gaat natuurlijk best wel best wel ver met elkaar samen op. Die twee zitten best wel aan elkaar gekoppeld. Dat is wel gewoon zo, maar je hoeft je ook niet helemaal gek te door laten maken. Dat het zulke hoge cijfers hoeven te moeten worden.
[MUZIEK]
Wat vonden jullie van dit gesprek?
Rubén Dario Kleimeer
Ja, de praktijk van de dag. Geeft daar niet altijd ruimte voor.
Jeffrey Arts
Ja, maar ik vind het wel lekker om er over te praten. In plaats van alleen maar over te denken. Dat kan ik op mezelf namelijk ook heel goed, maar het is wel een andere dynamiek. Door het er samen over te hebben.
Rubén Dario Kleimeer
Solo kan ik het ook heel goed, maar dan gaat het eerder snel naar de nagelbijterij en de twijfelerij.
Daisy Zwartepoorte
Het is erg interessant dat het kunstenaars vak dus ook al wordt gezien, niet alleen maar visuele expressie van wat we vinden, maar dat dat ook dit wel degelijk een onderdeel is waar wij zich als creatief makers mee bezighouden. En dat dat ook niet hoeft onderschat te worden door omgeving. En dat mensen die misschien juist nog starten ook beseffen dat dat dit onderdeel net zo goed van belang is. In je werk om te bespreken en dat je ook je mening over kan hebben en mag ventileren.
[OUTRO MUZIEK]
Rubriek GELD!?
Met de rubriek GELD!? willen we het onderwerp geld bespreekbaar maken en kunstenaars inspireren om een gezonde en prettige relatie met geld in hun beroepspraktijk te ontwikkelen. Door ervaringen en inzichten te delen, kunnen kunstenaars elkaar inspireren en van elkaar leren. Zo spraken we eerder met Daan den Houter en Roxy van Bemmel over o.a. hoe je de juiste balans vindt tussen geld verdienen en kunst maken. Volg ons op Instagram en schrijf je in voor onze maandelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven!
-
Stuur een e-mail naar Susanne Moed susanne@cultuur-ondernemen.nl -
Bekijk de LinkedIn pagina van Susanne Moed