Blog Mark Hospers: Wat ik heb overwonnen in mijn carrière en waar ik het meest trots op ben

In Slagkracht, brieven aan zakelijk leiders, wordt er elke maand antwoord gegeven op een prangende vraag van een zakelijk leider, door een collega-zakelijk leider. Deze persoon geeft vervolgens met het stellen van een nieuwe vraag de pen door aan een inspirerende collega. We maken in deze reeks kennis met een verscheidenheid aan zakelijk leiders die op hun eigen manier invulling geven aan hun werk. Welke dilemma's spelen er binnen de beroepsgroep? En welke visies zijn er op die diverse thema's?

Mark Hospers, algemeen directeur van Explore the North antwoordt op de brief van Jeltsje In der Rieden.

--------------

Beste Jeltsje,

Dank voor de vraag die je me stelde in de brief die je schreef voor Slagkracht van Cultuur+Ondernemen. Je vroeg me wat ik heb overwonnen in mijn carrière en waar ik het meest trots op ben. Voordat ik de vraag beantwoord, vertel ik voor de meelezers graag even iets over mijzelf en de organisatie waar ik voor werk.

Ik ben algemeen directeur van Explore the North. Dit is een festival en een interdisciplinair productiehuis met een focus op literatuur en podiumkunsten, met als standplaats Leeuwarden. Het festival vindt jaarlijks in november plaats op vele prachtige plekken in de binnenstad van Leeuwarden. Met het productiehuis bieden wij diverse lokale, regionale en (inter)nationale talentontwikkelingstrajecten en daarnaast (co)produceren wij afgelopen en komende jaren diverse projecten van makers als Joost Oomen & Kruidkoek, De Poezieboys, Ahilan Ratnamohan, Michelle Samba, Zea & Tsead Bruinja, Dean Bowen, Maxime Garcia Diaz, Martin Rombouts en Willie Darktrousers.

Binnen Explore the North ben ik algemeen directeur wat inhoudt dat ik de zakelijke leiding heb. Maar in de afgelopen jaren ben ik ook eindverantwoordelijk geweest voor de inhoudelijke koers.

Daarnaast ben ik nog tot en met deze maand coördinator van De Verenigde Podiumkunstenfestivals, een informeel overleg van meer dan 60 Nederlandse podiumkunstenfestivals met rijksfinanciering. Na deze maand geef ik (na ongeveer 7 jaar) het coördinatie-stokje over aan Margriet Colenbrander van Motel Mozaique die deze kettingbrief vorig jaar is gestart.

Om tot je vraag te komen over wat ik overwonnen heb en waar ik het meest trots op ben, eerst even wat geschiedenis.

Rond 2010 ontstond in Leeuwarden een nieuwe beweging van jonge mensen die graag in de stad zouden willen blijven wonen, maar die vonden dat er echt te weinig te doen was. Ik als inwoner van buurstad Groningen herkende dat. Ik had destijds cultureel vrijwel niets in Leeuwarden te zoeken. Deze groep nam het heft in handen en begon een poppodium in een oude gevangenis met de naam Podium Asteriks, waar vervolgens weer andere initiatieven zoals het festival Welcome to the Village en Explore the North uit voort kwamen. Deels kwam ook het idee voor Leeuwarden-Fryslân Culturele Hoofdstad van Europa 2018 uit deze hoek. Van een voor niet-Friezen cultureel vrij oninteressante plek, werd Leeuwarden ineens een stad en Fryslân een provincie met veel ambitie. In 2013 werd Leeuwarden-Fryslân officieel aangewezen als Culturele Hoofdstad. Dit was ook de tijd dat ik wat meer betrokken raakte.

In de slipstream van deze beweging ontstonden rond 2013/2014 toch relatief ‘uit het niets’ meerdere kleine organisaties in Fryslân waaronder Explore the North. Je zou het culturele start-ups kunnen noemen. Vanaf dat moment ontstond de situatie dat er aan de ene kant binnen de provincie enorme ruimte ontstond, maar dat aan de andere kant de muren om die ruimte heen nog vrij hoog waren. Dat er nog allemaal oude mechanismen golden die al lang niet meer aansloten bij het nieuwe cultureel veld. Er moest kortom nog heel veel gebeuren in deze regio om tot duurzame veranderingen te komen.

Wat moest er gebeuren? Het is te veel om hier diep op in te gaan, maar binnen deze stad en provincie moest de ruimte worden gecreëerd om nieuwe organisaties van jaarlijks incidenteel licht gesteunde mini-organisaties uit te laten groeien tot een nieuwe meerjarig ondersteunde infrastructuur die een nieuwe kijk op cultuur in Fryslân zou werpen. Daarvoor moesten kunstraden worden ingesteld, meerjarige regelingen worden bedacht, vacuüms worden opgeheven, politici worden overtuigd, allianties worden gesmeed, een nieuwe visie op de Friese taal in de cultuur worden ontwikkeld, landelijke steun worden gezocht en uiteindelijk moest er een geheel nieuwe culturele infrastructuur worden ingesteld. En dat laatste is in 2021 gebeurd. Ik denk dat de manier waarop in 2021 deze provincie die nieuwe infrastructuur heeft opgetuigd revolutionair is. Zoveel ruimte voor vernieuwing, maar ook voor versteviging van bestaande organisaties. Daarbij zijn overheden en het culturele veld goede partners geweest; iets wat vaak geroepen wordt, maar in dit geval ook wel echt waar is.

Met Explore the North zijn wij, en ben ik, vanaf het begin van deze ontwikkeling betrokken geweest bij letterlijk honderden gesprekken over nieuwe regelingen, over trajecten, over strategieën. Ook over wat stom was en anders moest. Dat eerst vanuit de positie als lastige luis in de pels (zoals de nieuwe kleine organisaties toch wel wat werden benaderd) en later als meer ‘gevestigde’ organisatie. Zulke processen vergen soms dat je er met een gestrekt been in moet en dat hebben wij dan ook gedaan waar nodig. Maar vooral hebben wij gezocht naar goede partnerschappen, naar nieuwe manieren van samenwerken, naar gezamenlijke gronden om op ten strijde te strekken of om elkaar juist te omarmen. Daarmee werd de culturele sector van Fryslân van een eilandjescultuur steeds hechter en steeds meer één.

Mijn grootste overwinning is eigenlijk dat een achtjarige strategie van speuren naar mogelijkheden, anticiperen, heel veel van onszelf investeren, zich heeft uitbetaald. Dat wij er als organisatie nu, zelfs na covid, nog zijn en in basis stevig verankerd zijn, is voor mij, maar ook voor ons team en voor onze omgeving, een enorme overwinning. Ik denk dat met geduld langjarige strategieën ontwikkelen en deze continu bijsturen een belangrijke taak is voor de zakelijk leider. Een waar je ook zelf veel voldoening uit kunt halen, vooral als je alle besluiten binnen de organisatie op de korte termijn aan deze lange termijn kunt toetsen. Waarbij het vooral ook belangrijk is om zowel kleine als grote overwinningen met je team en alle betrokkenen te vieren.

Dan mijn vraag voor de volgende briefschrijver. Toen ik begon te werken in deze sector hadden veel organisaties een artistiek leider en een zakelijk leider. Met best een strikte scheiding tussen beide functies met heel kort door bocht als doel dat de zakelijk leider zowel het artistieke proces kon ondersteunen en ook (financieel) beteugelen waar nodig. Nu organisaties steeds meer hybride zijn, komen dit soort scheidingen soms te vervallen of worden ze minder hard.

Niek vom Bruch is directeur-bestuurder van podium en ontwikkelinstelling Grand Theatre in Groningen. Een organisatie die zich in het noorden bezighoudt met presenteren, (co)produceren, talentonwikkeling en veel meer. Ik spreek Niek regelmatig binnen noordelijke context over van alles en nog wat en ik zou hem graag eens bevragen op deze plek.

Niek, hoe ga jij – als iemand met ook een sterk artistiek oog – om met deze scheiding tussen artistiek en zakelijk? Waar bemoei je je wel en waar bemoei je je niet mee?

Met vriendelijke groet,

Mark Hospers

Iedere maand (behalve augustus in verband met zomervakanties) wordt de nieuwe brief van een collega-zakelijk leider toegevoegd in het virtuele postvak. Zo kun je alle brieven nog eens rustig nalezen.

Meer Slagkracht?

Begin 2022 lanceerde Cultuur+Ondernemen het ontwikkelprogramma Slagkracht, waar je als zakelijk verantwoordelijke handvatten krijgt aangereikt om je te ontwikkelen en te professionaliseren binnen de zakelijke kant van de culturele en creatieve sector. Met Slagkracht bieden we een online en offline platform waar je maandelijks aan een programma kunt deelnemen over uiteenlopende onderwerpen, waarmee je een stevige basis legt in je vak.