Verdieping Een leven lang leren in de praktijk

Wanneer heb jij voor het laatst nadrukkelijk je vaardigheden versterkt? Wanneer heb je voor het laatst iets toegevoegd onder ‘opleidingen’ op je cv? Of, als je leidinggevende bent: was er afgelopen jaar een overschot op het scholingsbudget? Is er sowieso een scholingsbudget? Als het nu wat stil blijft, raad ik je vooral aan even verder te lezen.

Hoezo dan, een leven lang leren?

Er zijn continue veranderingen in onze sector als het gaat om de manier waarop we werken, net als in de rest van de samenleving trouwens. Soms ingegeven door externe factoren (denk eens aan de corona-periode toen thuiswerken, verdere digitalisering en online activiteiten een enorme vlucht maakten), soms ingegeven door (artistieke) ambities. Er worden constant creatieve oplossingen gevonden om werk door te zetten en te presenteren. De ene keer lukt dat zo goed dat het de werkwijze misschien wel definitief veranderd. De andere keer lukt het ook niet omdat het werk er zich niet voor leent of dat er onvoldoende vaardigheden in huis zijn om nieuwe routes te bewandelen.

Ook zonder pandemie of andere crisis gaan de veranderingen in de samenleving gewoon door, en dus ook in onze sector. Ontwikkelingen in technologie, digitalisering, globalisering, energietransitie en vergrijzing hebben ook effect op de werkzaamheden in de culturele sector. Dat is altijd zo geweest, denk maar eens aan de invloed van zaken als urbanisatie of industrialisatie. En als hedendaags voorbeeld de NFT’s en de blockchaintechnologie, beide een voorbeeld van toenemende digitalisering. Sommige futuristen veronderstellen zelfs dat veranderingen steeds sneller zullen gaan en ook meer impact kunnen hebben. Kun je voorstellen wat vergrijzing voor invloed zal hebben op de samenleving? En wanneer we virologen mogen geloven, ligt de volgende pandemie ook al klaar, en we weten inmiddels dondersgoed wat voor impact de laatste had op ambities en plannen.

Onderzoek naar de arbeidsmarkt geeft aan dat ‘het werk’ in de komende jaren onder allerlei invloeden sterk zal gaan veranderen. Digitale geletterdheid, meer zzp'ers op de arbeidsmarkt, maar ook sociale innovaties zijn maar een paar thema’s die ook gaan vragen om specifieke vaardigheden.

Op de toekomst voorbereid

Zaak dus om goed voorbereid de toekomst tegemoet te treden. Maar hoe doe je dat eigenlijk, anticiperen op de toekomst? Grote organisaties denken vaak in toekomstscenario’s waarop zij hun ambities kunnen vormgeven. In onze sector werken culturele organisaties veelal op het ritme van de (overheids)subsidies met één, twee of vierjarige plannen waarin zij hun ambities vastleggen. En op die ambities kunnen zij vervolgens de organisatie inrichten met mensen die de ambities moeten waarmaken. Hetzij met de eigen staf, hetzij met het inhuren van nieuwe medewerkers of zzp'ers. Zo vragen nieuwe ambities dus om andere plannen en vervolgens ook om andere vaardigheden.

Ook voor een individuele zzp-praktijk kan het zo werken. Wanneer je andere ambities formuleert, al dan niet ingegeven door bijvoorbeeld een pandemie, vraagt het om andere plannen en dus mogelijk andere vaardigheden. Voor een individuele praktijk is het essentieel om oog op de toekomst te houden. Hoe lastig dat ook kan zijn, in de waan van de dag. Wat gaat er gebeuren in de wereld waarin ik werk? Welke invloed kan het hebben op mijn praktijk?

Nu hebben grotere organisaties vaak een personeelswerker, of met een toepasselijker woord human resource medewerker, in dienst. Deze kan helpen met het afstemmen van de vaardigheden op de ambities van een organisatie. Denk aan de bekende voortgangs- en/of beoordelingsgesprekken waarin opleidingsbehoeften besproken worden. Een zzp’er of kleinere organisatie zal de vraag of je vaardigheden afgestemd zijn op de nieuwe ambities zelfstandig moeten beantwoorden.

Zelf aan de slag

Eerder in dit artikel legde ik het accent op het oog op de toekomst houden. Soms zijn er duidelijke signalen in de dagelijkse praktijk die het helder maken. Bijvoorbeeld, de pandemie maakte snel duidelijk dat het gebruik van online gereedschappen essentieel was voor het contact met anderen zoals je publiek, je partners en stakeholders. Binnen no-time was elke zoommeeting een halve scholingsactiviteit op dit gebied. Het was noodzakelijk om werkzaam te blijven (voor het dagelijks brood). Veel kunstenaars en creatieven met bijvoorbeeld een achtergrond in een ander werkveld konden makkelijker switchen, bijvoorbeeld naar de zorg waar ze met een kleine voorbereidende training meteen prikken konden zetten of tests konden afnemen.

Een andere prikkel kan zijn het benoemen van je ambities, waar wil je naar toe ontwikkelen? Sowieso relevant, want als je niet weet waar je naar toe wilt, kom je tenslotte nergens uit. Bij een ambitie hoort verder professionaliseren, je activiteiten slimmer organiseren, economisch vaardiger optreden, dingen beter doen, allemaal zaken waarin je jezelf kunt scholen. Ook het maken van een Sterkte-zwakteanalyse kan je helpen om inzicht te krijgen waar je staat en waar je naartoe wil ontwikkelen. Ga zelf aan de slag met deze oefening, of bekijk ook nog de andere praktische zaken onderaan dit artikel.

De resultaten van bovenstaande inspanningen vormen de basis van wat je met een mooi woord het Persoonlijke Ontwikkelingsplan noemt (de populaire term is POP, online kun je voorbeelden vinden). In een POP vorm je ambities om in een praktisch, SMART geformuleerd, plan van aanpak. Op basis van deze analyse formuleer je concrete doelen en zet je ze om in een plan van aanpak.

Opleiding of training

Ja, en als je dan weet wat je wilt ontwikkelen is het de vraag hoe je dat gaat doen. Praktisch gezien kan dat natuurlijk op veel manieren, het is maar net afhankelijk van wat je wilt bereiken. Misschien is het eindelijk eens tijd om die buitenlandse residentie te realiseren, misschien met een coach of mentor aan de slag te gaan, of een serieuze oriëntatie op een specifiek werkveld in te zetten. Natuurlijk kun je ook een training of opleiding overwegen.

Voor trainingen en opleidingen zijn er honderden aanbieders en misschien wel duizenden opties. Opleidingen, trainingen, workshops, van heel toegepast tot meer theoretisch of ingericht op je persoonlijke ontwikkeling. Wat te kiezen? Het liefst zou ik je een lijstje willen geven, maar met zoveel mensen en zoveel wensen valt er geen lijst op te maken.

Beschrijf voor jezelf, in je POP, allereerst eens je concrete leerwensen en bedenk daarbij binnen welke leerstijl jij het beste leert. Is dat zoals vroeger op school in een klasje of zoek je iets met interactie of begeleiding, online of toch liever live? Ga met die leerwens in gesprek met een goede vriend of collega, vraag waar hij/zij die kennis heeft opgedaan, of vraag advies bij een opleider, misschien wel een docent van je vroegere (kunstvak)opleiding. Ben je werknemer in de sector informeer bij de HR-manager of die je op pad kan helpen. Bedenk wel, hoe concreter je vraag hoe beter het antwoord.

Wist je trouwens dat Cultuur+Ondernemen een regeling heeft met twee trainingsaanbieders gericht op leiderschap en persoonlijke ontwikkeling? Lees er meer over.

Financieren van ontwikkeling

Heb je een weg bedacht om jezelf te versterken, maar is het boven jouw budget of dat van je organisatie? Gelukkig zijn er een aantal regelingen waar de sector van gebruik kan maken:

In actie komen

Leer jezelf kennen, twee praktische oefeningen om mee aan de slag te gaan: o.a. een Sterkte/Zwakte analyse.

Zou je eens verder willen praten over jouw professionele ontwikkeling? Vraag dan kosteloos een oriëntatiegesprek aan. We denken graag met je mee.