Interview 'Het online publiek is een volwaardig publiek'

Van digitale exposities tot livestreams va concerten: in coronatijd ontwikkelden culturele instellingen en makers in sneltreinvaart digitale initiatieven. Blijven die bestaan nu de fysieke deuren weer opengaan?

Concerten opnemen en livestreams verzorgen: voor de coronacrisis werd het bij TivoliVredenburg altijd geregeld door externe partijen. Klassieke concerten worden op de radio uitgezonden door mediapartner AvroTros en het VPRO-programma Vrije Geluiden zond live vanuit het Utrechtse muziekgebouw uit. ‘Als er een livestreamverzoek kwam vanuit de zakelijke verhuur wisten we wie we moesten bellen, maar we hadden de kennis niet in huis,’ zegt Margriet van Kraats, directeur programma bij het muziekgebouw. De wens om zelf concerten op te nemen en te streamen was er wel, maar de urgentie ontbrak. ‘We waren druk met het bedienen van onze bezoekers, met ons reguliere programma. Bovendien: verdien je aan een onlineprogramma?

Een nieuw medium vraagt om een nieuwe aanpak

Die urgentie kwam er toen TivoliVredenburg in maart 2020 de deuren moest sluiten. Om zichtbaar te blijven en mensen met muziek in aanraking te blijven brengen, besloten Van Kraats en haar team de door mediapartners gemaakte concertregistraties te streamen via de eigen website en Facebook. ‘Ook zijn we begonnen met een digitale variant van onze popquiz. Soms deden er wel 10.000 mensen mee. Zo kregen bezoekers toch het gevoel onderdeel te zijn van een muziekcommunity. Je kon een bedrag doneren via een Tikkie, wat tot onze verbazing veel geld opleverde. We waren wel dicht, maar niet weg.’ In juli, toen een maximum van dertig man publiek was toegestaan bij liveconcerten, besloot TivoliVredenburg te investeren in kennis en materialen om zelf livestreams te verzorgen. Daarvoor werden vaste medewerkers en freelancers intern opgeleid tot cameramensen, videotechneuten en regisseurs, want streamprogramma’s moeten anders geproduceerd worden dan zaalprogramma’s. ‘We hebben niet alleen concerten, maar ook onze kennis- en debatprogramma’s gelivestreamd’, zegt Van Kraats. ‘Dat blijven we doen, beide ten minste één keer per week, en de gratis lunchpauzeconcerten. Zo kan ons publiek ons ook online bezoeken en hebben we aan het eind van de rit een enorme catalogus aan archiefmateriaal.’

Naast Margriet van Kraats (TivoliVredenburg) delen ook Sophie Heijkoop (DEN), Cees van 't Hullenaar (IDFA) en Anna Bilker (Cultuur+Ondernemen) hun ervaringen en kennis over de nieuwe mogelijkheden die digitaal aanbod biedt. Lees het volledige artikel via Boekman.nl

Meer informatie over digitale verdienmodellen:

• Begin 2020 zijn we samen met DEN kennisinstituut cultuur en digitalisering en Wielinq (voorheen New Nodes) gestart met het project Digitaal DNA. In vier bijeenkomsten met deelnemers uit de cultuursector verkenden wij de mogelijkheden van digitale innovatie om nieuwe verdienmodellen in de cultuursector te ontdekken en ontwikkelen.
• In 2021 kreeg dit een vervolg met Digitaal DNA 2. In dit vervolgtraject onderzochten vier deelnemende culturele organisaties verschillende mogelijkheden om met digitale innovatie samen nieuwe verdienmodellen te ontdekken en te ontwikkelen. Wat resulteerde in een publicatie met uitleg over de verschillende fases, vier video-interviews met de deelnemers en praktische tools zoals een Besliskaart om te helpen besluiten of het verstandig is om cultureel aanbod gratis online te zetten.

Dit artikel is gepubliceerd in Boekman #129 "Cultuur en publiek"