Verdieping Risicomanagement: zo pak je het aan

Kansen zien en benutten, betekent automatisch risico's nemen. En hoewel je risico’s nooit helemaal kunt voorkomen, kun je de kans erop wel verkleinen. Het hoeft helemaal niet zo moeilijk te zijn. Sterker nog: vermoedelijk breng je het al lang in de praktijk. Door er bewust mee om te gaan en expliciet te maken geef je risicomanagement een structurele plek in de organisatie. Je moet alleen weten waar je begint en hoe je het aanpakt. Met deze stappen breng je de risico’s van jouw organisatie in kaart en bedenk je wat je kunt doen als ze zich voordoen. Zo ben je wendbaarder en kun je makkelijker inspelen op veranderingen.

Download de Riscomatrix

Vijf stappen om risico's om risicomanagement in de praktijk te brengen:

Stap 1: inventariseer de risico’s

Risicomanagement start met het inventariseren van risico’s. Dat kunnen risico’s zijn op allerlei gebieden: financieel, organisatorisch en juridisch. Maak een lijst van risico’s die relevant zijn voor jouw organisatie. Kijk vooral naar de risico’s die het behalen van de strategie en doelstellingen van jouw organisatie in gevaar kunnen brengen. Gebruik bijvoorbeeld een risicomatrix om alle risico’s in kaart te brengen. Wil je zelf met risicomanagement aan de slag? Download de risicomatrix. In deze matrix hebben we een aantal voorbeelden gegeven van veelvoorkomende risico's die zich kunnen voordoen en hoe je daar op in kunt spelen.

Stap 2: analyseer en beoordeel de risico’s

Probeer nu voor elk risico in te schatten hoe groot de kans is dat het risico zich voordoet. Is die kans klein, gemiddeld of groot? Schat ook in hoe erg de gevolgen van het risico zouden zijn: beperkt, aanzienlijk of desastreus. Ook dit vul je in de matrix in.

Stap 3: beheers de risico’s

In stap 3 bedenk je wat je wilt doet met de risico’s die je in kaart hebt gebracht. Ook dat doe je aan de hand van de matrix. Je hebt verschillende mogelijkheden:

• Vermijden: stoppen met de activiteit, dan wel voorwaarden stellen wanneer het wel kan door gaan.
• Reduceren: je verkleint de kans dat het risico zich voordoet, of je verkleint de impact die het risico heeft.
• Overdragen of delen: je draagt de verantwoordelijkheid over aan een externe partij en sluit bijvoorbeeld een verzekering af.
• Accepteren: het risico is kleiner dan was ingeschat en je accepteert de gevolgen.

Als de kans op het risico groot is, wil je waarschijnlijk proberen de kans op het risico te verkleinen. Als de gevolgen van het risico heel groot zijn, is het verstandig om het risico helemaal te vermijden.

Stap 4: monitor de risico’s

Risicobeheersing is een doorlopend proces. Je bent niet klaar als je de matrix hebt ingevuld. De matrix moet je regelmatig opnieuw doorlopen, aanvullen en verbeteren. Doe dat bijvoorbeeld een aantal keer per jaar tijdens een overleg.

Stap 5: bespreek de risico’s

Tot slot is het belangrijk om risicomanagement te delen in je organisatie: maak het toegankelijk, inzichtelijk en bespreek de resultaten.

Wat levert risicomanagement op?

Risicomanagement inbouwen in je dagelijkse werkzaamheden biedt kansen om je organisatie te verbeteren, te leren, met oplossingen te komen en als organisatie te groeien:

• Je krijgt meer inzicht in mogelijke risico's.
• Je voorkomt vervelende situaties en bent in staat flexibeler te reageren op veranderingen.
• Je bent weerbaarder in moeilijke tijden.
• Je kunt makkelijker inspelen op kansen.
• Je leert beter te communiceren met je team.
• Je bent voorbereid in de gesprekken met je bestuur, de raad van toezicht en je stakeholders.