Ervaringsverhaal Theatergezelschap Vis à Vis: 'Maak waar wat je belooft'

Theatergroep Vis à Vis vestigde zich, na jarenlang rondreizen langs festivals, permanent op een stuk braakliggend land in Almere. Er kwam een theater, een restaurant en een uitgebreidere programmering. Zakelijk leider Klaartje Wierbos vertelt over het plan van aanpak- en hoe de eerste cultuurlening Almere de theatergroep heeft geholpen.

Larger than life buitenvoorstellingen vol spektakel, zo laten de shows van het theatergezelschap Vis à Vis zich het best omschrijven. Theatermaken doen ze al sinds 1990. Wierbos: “Kenmerkend voor ons is dat we grote problemen op een schijnbaar luchtige manier brengen. Toch brengen we ook de tegenkleur van komedie in beeld.”

Ruim tien jaar geleden moest er alleen wel wat veranderen, vertelt de zakelijk leider. “Het beleid van theaterfestivals veranderde, het was moeilijker om de hele zomer door onze productie te spelen.” De keuze voor een eigen, vaste plek was daarom eigenlijk noodgedwongen. “Het voelde meteen als een goede keuze,” zegt ze lachend.

Almere als thuishaven is zelfs een schot in de roos. “We wilden ons eigen culturele dorp. Mensen kenden ons van theaterfestivals als Oerol en de Parade. Het was best spannend of de mensen ook naar Vis à Vis zouden komen in Almere.” Die zorgen bleken al snel ongegrond: in 2010- het jaar van de verhuizing- trok Vis à Vis 20 duizend bezoekers, het afgelopen jaar waren het er 40 duizend. Wierbos, trots: “Sommige mensen komen zelfs uit het zuiden van het land voor onze voorstellingen.”

Voor het zo ver was, moest er wel nog behoorlijk wat gebeuren. “We hadden bijvoorbeeld een restaurant nodig, om onze bezoekers een diner en een drankje aan te kunnen bieden.” Ook was er het plan om naast zomervoorstellingen wintervoorstellingen te maken. En ze wilden de mogelijkheid hebben in Almere gastgezelschappen te ontvangen.

Na een tijdelijke locatie, streek het gezelschap in 2014 neer aan de Muiderzandplaats. Daar konden ze beginnen met de realisatie van hun plannen. Kunstenaar Joep van Lieshout had inmiddels een schets gemaakt voor het nieuwe terrein. “Zijn ontwerp is geïnspireerd op de Amerikaanse red barn. Bijzonder is dat het gebouw is geschilderd in vier kleuren rood, dat geeft het warmte, eenheid en een typisch karakter.” De roodtinten komen terug over het hele terrein: “Er liggen allerlei decorstukken verspreid over het terrein, die hebben weer een nieuwe functie gekregen.” In het restaurant zijn lampen gemaakt van oude rode wasmanden: “Recycling is voor ons erg belangrijk.”

De financiering

Voor met de bouw kon worden gestart, moest de financiering natuurlijk nog wel worden georganiseerd, vertelt Wierbos. “We waren al zo lang bezig dat ons plan inmiddels ver gevorderd was. We hadden een duidelijk overzicht waar we geld aan zouden uitgeven.” Na een aantal gesprekken met de gemeente maakte Vis à Vis een business case. “Zeker iedere twee weken zaten we met de gemeente om tafel. Het was heel fijn om te merken dat zij zagen dat wij willen en kunnen groeien. Ze hebben continu met ons meegedacht om alles zo soepel mogelijk te laten verlopen.”

45 procent van de benodigde financiering kwam van de gemeente Almere. Al vrij snel was de cultuurlening Almere in beeld. Vis à Vis ging in gesprek met Cultuur+Ondernemen en diende een aanvraag in voor een lening van € 40.000,-. Op basis van het goed onderbouwde plan kreeg Vis à Vis als eerste culturele organisatie in Almere de lening toegewezen. "Deze investering maakt de belevenis voor de bezoekers compleet" zegt Roelof Balk, directeur van het fonds. "En daarin zit het terugverdienpotentieel".

Wierbos ging daarnaast in gesprek met tientallen mogelijke sponsoren en subsidieverstrekkers. “Ik ben in gesprek gegaan met allerlei bedrijven in Almere, en heb gezegd: ‘Dit zijn onze plannen, wil je je misschien aansluiten?’” Heeft ze nog tips voor andere organisaties? “Koud sponsoren benaderen werkt naar mijn idee niet. Vraag iemand die veel contacten heeft bijvoorbeeld om mee te denken, en zorg dan dat je een afspraak krijgt.” Vis à Vis heeft vanwege de grote, vaak technische voorstellingen bijvoorbeeld een warme band met bouwbedrijven. “Die klik was er dan ook al gauw,” vertelt Klaartje.

Een concreet plan is van groot belang, gaat ze verder: “Zorg dat je iets kan laten zien. Wij hadden duidelijk voor ogen wat we wilden, en we hadden een schetsontwerp om te laten zien. Denk ook na hoe je het financieel gaat vormgeven.” Ze is even stil: “Vervolgens ga je bij iedereen een beetje temperatuur meten. Soms krijg je een nee, dat hoort erbij. Het is een arbeidsintensief traject, maar het levert echt wat op.”

Een lijst van zes grote sponsoren heeft Wierbos bij elkaar gekregen. Om de eigen achterban betrokken te houden, startten Wierbos en haar collega’s ook met een crowdfunding voor het restaurant. Dat werkte: vijf procent van de totale financiering komt van crowdfunding. Een korte boodschap is hierbij belangrijk. “Wij wilden een warm thuis voor Vis à Vis. Een plek waar we ook wintervoorstellingen kunnen maken, waar Vis à Vis het hele jaar te zien is.” En niet onbelangrijk: “Zorg dat je kunt waarmaken wat je belooft.” Zo nodigde Wierbos alle donateurs uit voor het openingsfeest. “Dat is goed te organiseren, en mensen vinden zo’n feest ook echt leuk.”

Een cultureel dorp in Almere

Sinds de eerste gesprekken in 2015 heeft Wierbos voor haar gevoel in een achtbaan gezeten. Ruim een jaar geleden werden de eerste palen in de grond geslagen, een half jaar later ging het terrein open. Deze winter kan het gezelschap voor het eerst een voorstelling binnen laten zien, in het restaurant: Antartica. Het is een voorstelling die in samenwerking is gemaakt met Theatergroep De Jongens uit Groningen. “We nemen onze bezoekers mee op een all inclusive expeditie naar het zuiden. Het gaat om de vraag: wil je er echt heen, of wil je eigenlijk vooral een selfie met een pinguin maken, zodat je kunt zeggen dat je er bent geweest?”

Binnen voorstellingen maken bevalt goed: “Het is heel anders: je kan minder groot spelen. Toch is het ook heel bijzonder, heel intiem.” Vis à Vis heeft grote dromen voor de toekomst: ze willen een voorstelling maken over robots, en vaker samenwerken met andere gezelschappen. Gaat het lukken om de lening terug te betalen? Zeker, antwoordt de zakelijk leider vastbesloten. “Wij geloven dat dit gebouw zelf kan draaien, en dat het zichzelf terug gaat verdienen. We hebben ook al culturele en commerciële partijen gehad die hier een evenement hebben georganiseerd. Het werkt gewoon.”

Wie een cultuurlening verkrijgt, moet die ook weer terugbetalen.