Interview 'Denk goed na voordat je een digitaal verdienmodel lanceert’

“Deze tijd vraagt om een totaal andere benadering”, zegt Patrick van der Pijl, oprichter en ceo van Business Models Inc. Hij adviseert bedrijven bij het ontwerpen van hun businessmodel. In crisistijd betekent dat vooral zoeken naar nieuwe mogelijkheden.

Op het moment dat we bellen zit Patrick van der Pijl alleen in zijn
kantoor, de voormalige kauwgomballenfabriek in Amsterdam. “Het is een
gigantisch gebouw, we hadden het speciaal ingericht om meetings en
co-creaties te faciliteren. Dat is nu wel even een ander verhaal
geworden.” Toch zit hij niet bij de pakken neer: “De meeste mensen
vinden onzekerheid helemaal niet fijn, voor hen is dat een buitengewoon
moeilijke tijd.” Zelf kiest hij voor een andere houding en die kan hij
iedereen aanraden: ga niet in een hoekje zitten in de ‘freeze modus’,
maar bedenk: wat zijn nu de mogelijkheden? “Voor onszelf geldt dat we
digitaal echt een versnelling maken.”

Wat doen jullie nu zelf digitaal anders?

“Wij hebben digitale workshops waar de ervaring lijkt op een fysieke workshop: je kunt de mensen in de ruimte goed zien en we maken zelfs gebruik van digitale flip-overs. Uiteindelijk moeten we ons hele digitale kanaal anders gaan inrichten zodat we in continue contact staan met onze klanten.”

Wat zie je in de culturele sector gebeuren?

“Ook daar zie ik een versnelde verschuiving naar digitaal. Het is wel belangrijk dat je eerst goed nadenkt over je visie voordat je een nieuw digitaal businessmodel lanceert: wat doe je? voor wie doe je dat? en waarom? Het moet wel bij je passen. Vervolgens maak je een scenarioplanning om te begrijpen waar het in de nabije toekomst naartoe gaat.”

Wat verwacht je voor de nabije toekomst?

“Er is veel onzeker, maar dat het niet gauw weer zo zal zijn als voor de
coronacrisis is aannemelijk. Je weet dat er minder bezoekers gaan
komen, terwijl de culturele sector heel afhankelijk is van hen. Dus je
weet dat je iets anders moet met je businessmodel. Wat betekent dat voor
jouw product en voor de problemen waar jouw doelgroep tegenaan loopt?
De vraag is: hoe ben je in staat om mensen toch naar je tentoonstelling
of voorstelling te brengen en ze daarover te informeren?”

Kun je een voorbeeld geven?

“Neem het Rijksmuseum, dat geeft nu rondleidingen via je telefoon. Een andere digitale ervaring neerzetten, betekent niet dat je meteen je hele collectie digitaal moet ontsluiten. In het oude model ga je ervan uit dat iedereen fysiek naar een plek toe moet komen, maar misschien kun je in het nieuwe model andere formats bedenken. Je denkt dan al gauw aan een 3D-omgeving waar je digitaal kunt rondlopen, maar dat is maar één manier. Mensen willen bijvoorbeeld graag specialisten horen over een bepaald kunstwerk. Dan zie je dat je een heel andere expertise neerzet, waar nu in een stroomversnelling veel meer belangstelling voor is.”

Welke digitale verdienmodellen zijn geschikt voor culturele organisaties?

“Ik geloof in het algemeen in abonnementsconstructies, maar eigenlijk is daar geen pasklaar antwoord op te geven. Je moet eerst goed weten wie je bent en wat de problemen van je doelgroep zijn. Als je dan kijkt hoe je geld kunt verdienen: er zijn geen honderden businessmodellen, er zijn er altijd een stuk of drie tot zes waarvan je begrijpt: met dit digitale kanaal kunnen we echt een beleving neerzetten. Dat is best overzichtelijk, je kunt ze stap voor stap afpellen. En dan zou ik zeggen dat je eerlijk moet kijken: valt er dan iets aan te verdienen?”

Meer weten ? Lees ons artikel over digitale verdienmodellen in tijden van corona.

Wat vind jij een inspirerend voorbeeld?

“Ik was laatst in Polen, daar hadden ze een soort Airbnb-model voor kunst. Kunst kon overal hangen en het had een abonnement waar bedrijven gebruik van konden maken. Niet heel vernieuwend en ook niet heel erg gek, maar wel inspirerend: zou dat een mogelijkheid zijn waardoor je op een andere manier een inkomensstroom kunt organiseren? Ook goede voorbeelden zijn de Italiaanse site Promo Cultura, die resources combineert met andere musea, en de Zweede site Share Music, die dankzij een duidelijk visie met minimale middelen nieuwe klantgroepen weet te vinden.”

Wat vind je van Picl, een samenwerking tussen filmhuizen waarmee je hun films thuis tegen betalen kunt kijken?

“Ik denk dat het heel goed kan werken. Een lokaal merk met een businessmodel zoals Netflix dat al een bewezen werking heeft.”

Wat is voor jou cultureel ondernemerschap?

“Slim kunnen begrijpen op welke manieren je je businessmodel kunt inrichten voor je specifieke propositie. Ondernemerschap inbrengen in cultuur is helemaal geen vieze gedachte.”

Wat voor competenties moeten zakelijk leiders van de toekomst hebben?

“Meer nieuwsgierigheid naar wie de eindconsumenten zijn, wat zij willen en welke problemen zij opgelost moeten zien te krijgen. Ze moeten veel meer openstaan voor verschillende opties, ook buiten de eigen sector. In het verleden was het: wij zijn hiervan en wij vinden dat. In het bedrijfsleven zie ik steeds meer nieuwe leiders opstaan die designers-kwaliteiten hebben. Die veel meer empathie hebben, durven te experimenteren en klanten begrijpen.”

Waarom noem je dat designerskwaliteiten?

“Omdat klassieke managers te veel kijken naar één oplossing, uitvoeren wat ze al weten en proberen dat optimaal te maken. Ontwerpers kijken naar verschillende opties, voeren experimenten uit, zorgen dat ze verschil kunnen maken en zoeken naar meerwaarde. Nu in de coronacrisis worden we allemaal gedwongen om vanuit een ander perspectief te kijken.”

Wil je sparren over de antwoorden op een van de vragen die Patrick opwerpt? Vraag kosteloos een oriëntatiegesprek aan met een van onze adviseurs.