Ervaringsverhaal Naast fondsen en subsidies blijkt de cultuurlening een uitkomst voor het dansfestival International Dance League

Dankzij filantropie, fondsen, subsidies, publieksinkomsten en partnerships bouwt Leal van Herwaarden (directeur International Dance League) dankbaar aan zijn onderneming. Maar wat als de flinke kosten voor de baten gaan? Hoe los je dat op? Met een lening van Cultuur+Ondernemen kan hij deze fase tijdelijk overbruggen. “Uiteindelijk willen we alle activiteiten zelf voorfinancieren”.

‘Ik ben een kind van de hiphop cultuur’

Leal: “Met Kaapverdische ouders groeide ik op in Rotterdam als kind van de hiphop cultuur. Mijn jeugd bestond uit dansen en al snel begon ik mee te doen aan wedstrijden en optredens. Die wereld paste mij goed; als danser, choreograaf en dansdocent zag ik veel van de wereld. Ook begon ik me steeds meer toe te leggen op het organiseren van festivals en programmering. Van zelf dansen in de spotlights, verschoof mijn focus naar anderen helpen. Tegelijkertijd groeide mijn behoefte om echt een verschil te maken in de hiphop scene.

Langzaam groeien of groots beginnen?

Dans is al een populaire tak binnen de kunst- en cultuursector, maar hoe kon ik hiphop en straatdans -ook wel ‘urban dans’ genoemd- laten groeien? Mijn inspiratie haalde ik uit de dansgenres zelf, het brede publiek, maar ook uit de sportwereld waarbij het competitie-element een energieke spanning toevoegt aan de technische vaardigheden. In plaats van gebruikelijke dansvoorstellingen in een theater, bedacht ik dat een kruisbestuiving tussen de battle-vorm en theater, voor hiphop wel eens beter kon werken. Daaruit ontstond International Dance League waarmee ik in 2019 een pilot startte. Behoorlijk ingewikkeld en kostbaar om te organiseren, maar samen met een handjevol mensen barstte ik van de ambitie. Dit concept had groeipotentie, dat wísten we gewoon. De vraag was: laten we het langzaam groeien of beginnen we groots? De energie zat duidelijk op de tweede optie. We wilden het in één keer goed neerzetten. Zonder subsidie en fondsen zijn we begonnen. Gelukkig kregen we steun van Droom en Daad in Rotterdam, anders was het niet gelukt. Ons dans-format was voor iedereen nieuw; de lancering van de eerste International Dance League was baanbrekend. Met een klein team hebben we dat toch maar mooi voor elkaar gekregen.

Een last die maar weinig schouders kunnen dragen

Voor dit soort evenementen is er vooraf budget nodig. Door de jaren heb ik de wereld van subsidies en fondsen beter leren kennen. Toekenning kan op verschillende manieren; alles vooraf krijgen komt helaas weinig voor. Meestal ontvang je de toegekende subsidie in termijnen of pas achteraf. Omdat de voorbereiding en uitvoering al geld kosten en je ook al mensen moet uitbetalen, betekent het in de praktijk: veel voorschieten. Niet iedereen heeft dat zomaar op de plank liggen of kan bij familie aankloppen. Zeker voor de jonge generatie is die drempel een groot probleem. Ik ben dankbaar voor het fondsen- en subsidiestelsel dat we in Nederland hebben, maar het is lastig om je weg te vinden. Daarnaast zijn er veel geschreven én ongeschreven regels. Inmiddels ken ik de weg maar voor veel culturele ondernemers is het een hele exercitie die vaak afschrikt. Ze hebben behoefte aan een financiële overbrugging tussen de voorbereiding, de realisatie en de nabetaling achteraf. Zeker in de wereld van hiphop zijn er weinig schouders die deze last zomaar kunnen dragen.

Omdat de voorbereiding en uitvoering al geld kosten en je ook al mensen moet uitbetalen, betekent het in de praktijk: veel voorschieten.

Financiële weerbaarheid

Overgebleven geld laat je niet op je rekening staan, maar dat investeer je direct in het ideëel doel; in de culturele sector lijkt dat de mores. Voor een fonds of subsidie hoor je meestal na alle kosten en baten netjes op nul uit te komen. Want wie geld overhoudt, zo lijkt de gedachte, heeft waarschijnlijk teveel subsidie ontvangen. Tegelijkertijd wordt verwacht dat je liquide bent zodat je onverwachte situaties of tegenvallers kunt opvangen en dat je zelf voorfinanciert voor nabetaling van fondsen en subsidies. Kortom: financieel weerbaar zijn. Het lijkt vaak op een kloof tussen theorie en praktijk. Ik denk: laten we het systeem insteken op het bouwen van een gezonde buffer. Daarmee kun je voorfinancieren, mensen fair betalen en zorgen dat de subsidies goed worden verantwoord. Met een weerbaarheidsreserve krijg je een gezondere bedrijfsvoering en kun je het publiek en de sector beter bedienen. Dat is toch wat we allemaal willen?

Een gezond plan voor een lening

Naast aanspraak maken op fondsen, is het afsluiten van een lening een optie. Dat vond ik altijd iets voor grote, commerciële organisaties. Voor de cultuursector voelde dat toch anders. Bovendien groeide ik op met het idee dat je voor leningen altijd moet oppassen. Op zich een prima les want je moet er voorzichtig mee omgaan, maar het hoeft niet af te schrikken. Mijn beeld-geld leen je als je in de problemen zit- veranderde door er over te praten met verschillende mensen. Eén van hen was Angelie van Cultuur+Ondernemen. Als kennisplatform volg ik de stichting al jaren. Toen ik las over hun cultuurleningen, heb ik na lang aarzelen contact gezocht. Er volgden inhoudelijke gesprekken over bedrijfsvoering, financiën en de missie en visie. We kwamen tot een gezond plan voor een overbruggingslening waarbij we onze toekenningen uit filantropie, fondsen en subsidie als onderpand hebben gebruikt. Dit geld is al geregeld, maar ontvangen we pas later. Nu kunnen we met de lening voorfinancieren. Omdat we vooraf al wisten dat het risico meeviel, hebben we de stap gezet. Deze constructie functioneert voor ons als een tijdelijke oplossing die we uiteindelijk willen vervangen met een eigen buffer. Alle activiteiten zelf voorfinancieren, dat is ons doel voor de toekomst.

Voor iedereen toegankelijk

In de creatieve sector zit veel kennis over ondernemerschap en wemelt het van de waardevolle ingangen. De kunst is om het voor iedereen toegankelijk te maken. De lening van Cultuur+Ondernemen kan voor meer collega’s een uitkomst zijn. Nu zijn er helaas nog veel hordes die kleine ondernemers niet kunnen nemen. Vanuit verschillende commissies draag ik zelf ook mijn steentje bij aan het empoweren van de ‘urban-‘ en hiphop danscultuur. Dat is nodig om de kennis toegankelijk te maken over fondsen en subsidieverstrekkers. Maar ook voor grassroots organisaties waarbij processen niet vanuit beleidsmakers ontstaan maar bij de medewerkers zelf. Voor een gezonde en inclusieve sector, klim ik graag op de zeepkist.

Dans festival

Ook dit jaar organiseren we met International Dance League weer een festival. De beste dansers uit de hele wereld komen hier met elkaar battlen. Deze optredens zijn ook een vorm om je als sector te presenteren. Ik zou iedereen willen uitnodigen voor de finale op 2 november 2024 in de grote zaal van Theater Rotterdam. Kom kijken en zie zelf; zo kan het ook!”