Ervaringsverhaal Kunstenaar Gerbrand Burger initieerde eigen ateliercomplex - Financieringsmix voor coöperatie
Nadat beeldend kunstenaar Gerbrand Burger zijn eigen woning ontwierp én bouwde, was het hek van de dam. Als dit met een huis kon, waarom dan niet met een atelier? Dat eerste vonkje groeide uit tot een ondernemingsplan voor een bedrijfspand met meerdere werkplaatsen. Sinds begin 2020 is Square 28 geopend. “Wat begon met een klein idee is nu een zelfstandig draaiende coöperatie. Dat is mooi om te zien. En het geeft vertrouwen voor nieuwe plannen in de toekomst.”
Een enorme loods met daarin dertien ateliers. Dat stamp je niet zomaar even uit de grond. Toch begon het allemaal met een ‘nogal naïef’ eerste plannetje, vertelt initiatiefnemer Gerbrand Burger, dat maakte dat hij zich inschreef voor een bouwkavel op De Heining in Amsterdam. “Mijn atelier in Zaandam stond op de nominatie om gesloopt te worden. Daar zocht ik een lange termijn oplossing voor.” Toen het kavel eenmaal op zijn naam stond, vertelde Burger tegen Jan en alleman over zijn plannen om een eigen atelier te bouwen. Bijvoorbeeld tegen collega beeldend kunstenaar Niels Albers, die het idee ook wel interessant vond. En aan Jean-Marc Mathy, een meubelmaker die - net als Albers - enthousiast instapte. Beiden konden geld van familie lenen, dat ze in dit idee wilden investeren. “Het is goed om zoiets samen te doen”, merkte Burger al snel. “Je deelt de verantwoordelijkheid, en het is ook gewoon erg leuk om met anderen aan zo’n idee te werken.”
Er is geld. Je moet alleen de tijd nemen om het te vinden.
- Gerbrand Burger
Bedrijfs- en financieringsplan
Samen met Albers en Mathy maakte Burger concrete plannen voor het gebouw: welke wensen ze hadden, wat de mogelijkheden waren en hoe het eruit moest komen te zien. Daaruit volgde een eerste ondernemingsplan. “Hoe meer mensen meedoen, hoe meer vierkante meters je nodig hebt. En hoe groter je startinvestering ook wordt”, vertelt Burger. Via adviseur Alexander Ramselaar van Cultuur+Ondernemen leerden ze over het gebruik van een investerings- en exploitatiebegroting. Daar hadden de ondernemers veel aan, legt Burger uit. “Onze plannen werden hierdoor, in financieel opzicht, ineens heel concreet.” Met een investerings- en exploitatiebegroting zet je de aanschafkosten en de periodieke lasten op een rij. Je hebt zo meteen overzicht van hoeveel geld je in totaal nodig hebt en wanneer. En hoeveel je vanuit je eigen onderneming of vanuit eigen geld kunt betalen. Burger: “Steeds wanneer het plan op een bepaald punt veranderde, paste we de begroting daarop aan. Zo hadden we continu helder zicht op hoe we ervoor stonden. Dat nam veel kopzorgen weg.”
Geldbronnen
Met hun bedrijfsplan en begrotingen in de steigers brak de volgende stap aan: het vinden van geldbronnen. Er was een begin gemaakt met geleend geld van familieleden, maar dat was niet genoeg om de benodigde hypotheek voor het bouwdepot rond te krijgen. “Met Alexander hebben we een brochure gemaakt met ons businessplan, en met meer informatie over wie we zijn, wat we doen en waarom ons plan zou gaan slagen. Daarmee gingen we de boer op: we benaderden ons eigen netwerk, en mensen uit het netwerk van ons netwerk.” Met investeerders gingen de drie een overeenkomst aan, tegen een rendement van één procent. “Er was veel goodwill: familie, vrienden en andere kunstenaars zagen ons plan zitten en wilden graag investeren. Natuurlijk kostte het veel praten, bellen en mailen. Maar terugkijkend was het eigenlijk verrassend leuk om te doen.” Ondertussen vroegen Burger en zijn compagnons met de brochure in de hand een lening aan bij Triodos Bank. De al gemaakte begroting, het ondernemingsplan, het eigen geld, de getekende investeringsoveerkomsten en intentieverklaringen van toekomstige leden/huurders zorgden alles bij elkaar voor voldoende vertrouwen bij de bank.
Burger: “Mijn belangrijkste les uit deze periode is dat er heel veel geld beschikbaar is. Je moet alleen de tijd nemen om het te vinden.” Het werd voor hem een gewoonte om tegen iedereen die hij sprak te vertellen over zijn plannen. “Dan was er weer iemand die tegen me zei: ‘Hé, daar zit misschien een lead.’ Soms kwamen mensen zelfs naar ons toe met geld. Dat had ik van tevoren niet verwacht. Door erover te blijven vertellen, ging het balletje bij ons rollen.” Een leerzaam proces, ook voor Burger als kunstenaar, zo blikt hij terug. “Ik was daar zelf nooit zo goed in: netwerken en over mijn eigen werk vertellen. Dat is nu wel veranderd.”
Community
Square 28 is een coöperatie, bestaande uit huurders die samen het gebouw in beheer hebben. “Niels, Jean-Marc en ik zijn nu minder huisbaas dan bij een besloten vennootschap. Wij vormen het bestuur, stelden de statuten op en incasseren de contributie, maar onze leden hebben zeggenschap. Dat past goed bij het idee om een duurzame, prettige werkplek te realiseren.” Sommige leden zijn ook investeerder, anderen niet. “Op de langere termijn, als alles afbetaald is, denken we erover om winst te verdelen over de investerende leden”, vertelt Burger over de toekomstplannen.
Soms hing het project aan een zijden draadje. Het maken van de keuzes voor de coöperatie, het benaderen van de financiers, en een belangrijke investeerder die zich op het laatste moment terug wilde trekken. Het puzzelen op de juiste financieringsmix. En of de plannen überhaupt wel haalbaar zouden zijn, want de eerste offertes van aannemers vielen tegen. Maar als een diesel gingen Burger, Albers en Mathy met elkaar door. Dat was ook steeds de mindset. “You lay down the path in walking. De uitdrukking is goed op ons van toepassing”, vertelt Burger. “We deden alles stap voor stap, en dan keken we weer verder.” Daarin is het belangrijk, tipt hij, om het moment dat je niet meer terug kunt goed in de gaten te houden. “Wat zijn de risico’s, en kun je die dragen? Op een bepaald moment wisten we: nu moeten we door. Vanaf dat punt hebben we er nog harder aan getrokken om de plannen voor elkaar te krijgen, en om bijvoorbeeld die ene grote investeerder toch binnenboord te houden.”
Trots
“Het is heel leuk om te merken dat er nu een groep ondernemers is, die allemaal blij zijn met het pand en de plek, en die super betrokken zijn”, vervolgt hij. “Begin dit jaar was het nog spannend. Vanwege corona ging het vinden van leden voor de ruimtes toen wat stroef.” Inmiddels zijn twaalf van de dertien ateliers bezet. Lachend besluit hij: “Er is nog één ruimte beschikbaar. Zet dat ook maar in het stuk. Bij interesse kunnen mensen mailen naar bestuur@square28.nl.”
Vragen over financiering:
Veel vragen van kunstenaars en creatieve makers hebben te maken met het vinden van financiering. Vind de route naar financiering van jouw project, product of onderneming met de Culturele Financieringswijzer. Met de wijzer krijg je inzicht in welke financieringsmogelijkheden er bestaan voor jouw financieringsbehoefte.
Wil je persoonlijk advies over jouw financieringsmix of heb je een andere vraag voor onze adviseurs, vraag dan kosteloos een Oriëntatiegesprek aan.
-
Stuur een e-mail naar Alexander Ramselaar alexander@cultuur-ondernemen.nl -
Bekijk de LinkedIn pagina van Alexander Ramselaar