Interview Het Momentum van spoken word-artiest Elten Kiene

[Muziek]

Mijn naam is Elten, Elten Kiene, 38 jaar jong, geboren in Suriname en opgegroeid in Dordrecht. Ik woon momenteel in Rotterdam en ben schrijver, performer, spoken word artist, spoken word workshop docent, programmamaker, en professional levensgenieter.

Mijn werk gaat over durven zijn en je eigen waardes bepalen, deels over de maatschappij en hoe ik mezelf verhoud tot die maatschappij. Met waardes bedoel ik eigenwaarde. Wat vinden we leuk? Wat niet? Waar krijgen we energie van? Waar willen we graag zijn? Waarom? Als we daar niet over nadenken, dan wordt het voor ons bepaald. Met spoken word als middel kan ik dat onderzoeken. Deze vragen houden me ook elke dag bezig. Ik weet hoe het is om vast te klampen en hoe het is om los te laten en gewoon te gaan. Ik begrijp wat een patroon is en hoe ik het bij mezelf kan veranderen.

Ik ben opgegroeid met gedachten bedacht door anderen, relevant voor een andere tijd, en neem die nu soms in twijfel. Ik denk voor mezelf en handel op een manier die beter past bij mij in de huidige tijd. In 2020 won ik de Prins Bernard cultuurprijs, een onverwacht stukje erkenning dat iets bij me veranderde. Ik begon in te zien wat het waard is wat ik doe, hoe het van waarde is, en dat ik mijn eigen waarde bepaal. Dit heeft alles veranderd, vooral mijn houding.

Ik hou van leven en wil mijn leven graag zelf vormgeven. Het leven kost geld, dus het doel heiligt de middelen. Vaak kom ik op plekken waar mensen met goede intenties, maar met andere ervaringen, me vertellen wat iets waard is. Ze weten niet waar ik vandaan kom, hoeveel jaren ik dit doe. Met alle respect, als zij het niet zien, hoe kunnen zij dan mijn prijs bepalen? Hoe kunnen zij bepalen dat iets het waard is? Soms denk ik bij mezelf: weet je hoeveel tijd erin zit om dit te doen, om dit te maken? Wat het kost? Als ik dan niet mijn houding aanneem, met mijn eigen kennis en liefde, hoe kan ik dan van een ander verwachten dat ze het zien? Toen ik die prijs won, werd dat me duidelijker. Als maker of kunstenaar worstelen met geld is normaal, maar erken het en bepaal zelf je waarde. Vragen om geld verandert soms het gesprek, maar je hoeft niet meteen over geld te beginnen. Bepaal eerst voor jezelf wat het waard is en voer dan gesprekken met andere kunstenaars. Ik vind dat nog steeds lastig, maar ik vind het spel ook leuk, wat het misschien makkelijker maakt omdat ik het spel leuk vind om te spelen.

Als je aan je reis begint, moet je een portfolio opbouwen. Als je niets hebt om te laten zien, waar is je prijs dan op gebaseerd? Het is niet erg om voor een lagere prijs te werken als je er ervaring mee wint. Maar in het leven kom je op bepaalde momenten waarop je moet beslissen of je genoeg hebt gedaan en je prijs omhoog moet. Wie bepaalt dat? Als je voor een werkgever werkt, krijg je opslag op basis van ervaring. Als je eigen baas bent, moet je zelf bepalen wanneer je opslag nodig hebt.

De jeugd is inmiddels volwassen. In 2022 mocht ik een voorstelling maken op Oerol. Daar ging ik een samenwerking aan met mijn vrouw, die een art-direction achtergrond heeft, met een danser, Salva, en met een andere belangrijke schakel waarmee ik al jaren samenwerk, met Woorden worden Zinnen, DAGGER DX. Deze samenwerking verrijkte mijn persoonlijkheid op het podium en verhoogde ook mijn solo optredens. Nu zie ik de andere lagen in mijn performance, met meer beweging, muziek, en aandacht voor alle lagen in een performance. Een tip die ik zou geven is: verzamel je avonturen, blessings, foto's, teksten, en ervaringen. Check je groei.

Hoe zorg ik ervoor dat ik mezelf kan blijven ontwikkelen, of hoe kan ik mezelf blijven upgraden? Door vaak genoeg dingen te doen die ik nog niet heb gedaan. Ik ben graag verwonderd en kom graag op plekken waar ik nog niet ben geweest. Het is eng, maar daar ben ik niet meer bang voor; het hoort erbij, daar zit groei. Als we de moed kunnen opbrengen om af en toe alleen op pad te gaan, ontmoeten we nieuwe dingen, gaan we meer zien, zijn we meer verwonderd, kunnen we ontdekken en nieuwe plekken van onszelf ontdekken. Dan ben je meer losgekoppeld van meningen van anderen of veiligheid van mensen om je heen en moet je het doen met je eigen ervaring. Het kan zijn dat je aangaat op iets waar je nooit op aan zou gaan omdat iemand anders het misschien niet vond en waar je in meeging. Ik weet niet of het sense maakt, maar ik zou iedereen aanraden af en toe eens alleen op pad te gaan, alleen naar de film, alleen naar een evenement, of alleen naar een museum.

Ik ben meer dan tevreden met waar ik nu sta. Ik ben ongelofelijk dankbaar en blij. Het lijkt bijna nep, dat ik echt denk dat het uitstekend gaat. Soms als mensen me vragen hoe het gaat, twijfel ik bijna aan mezelf. Gaat het echt uitstekend? Ik word er een beetje emotioneel van, maar ik ben heel blij. [Muziek]