Ervaringsverhaal Deelnemer leerprogramma 'Toezichthouden in de Cultuursector' aan het woord

Het leerprogramma 'Toezichthouden in de Cultuursector' is een samenwerking tussen crmLINK en Cultuur+Ondernemen. In dit artikel vertelt Ahmet Polat, toezichthouder en deelnemer aan de opleiding over zijn ervaring met toezichthouden.

Kun je ons een korte schets geven van je loopbaan tot dusverre?

'Ik ben beeldend kunstenaar van origine, en heb ook jarenlang in onder andere documentairefotografie gewerkt en als docent. In 2005 ben ik verhuisd naar Istanbul, waar ik 10 jaar lang een praktijk heb opgebouwd en ik in onderwijs en mode terecht ben gekomen, onder andere als creative director van Vogue Turkije. Ondernemen en doen zit in mijn bloed, vanuit veel verschillende disciplines en vakgebieden. In Istanbul merkte ik op dat er weinig is om jonge kunstenaars te ondersteunen, dus ben ik zelf gaan zoeken naar bedrijven die dat willen en kunnen. Eenmaal terug in Nederland merkte ik dat er in de kunst- en cultuursector best wel veel verzuiling is en men op een eilandje zit. Iedereen zit in een eigen bubbel, met daarbij enorm veel verschillende en soms zeer specifieke fondsen en instellingen eromheen. Ik vind het interessant om daar doorheen te prikken, die bubbel, en de eilandjes te verbinden, bruggen te bouwen. Daarom heb ik 3 jaar geleden mijn eigen stichting opgericht, om die verbinding te maken.'

Hoe ben je in de wereld van toezicht beland?

'Gedurende mijn loopbaan belandde ik in diverse besturen en adviesfuncties. De eerste positie als toezichthouder was bij sQuare Amsterdam, een stichting die meer diversiteit binnen kunst en cultuur beoogt en het gat tussen MBO en HBO en het bedrijfsleven wil dichten. Kort erna kwam Paleis het Loo, via bemiddeling van crmLiNK. Dat was het eerste uitgebreide werving- en selectieproces op het gebied van toezicht waar ik in terecht kwam en dat vond ik best wel spannend. Door het vertrouwen in het team en de werkwijze gedurende het hele proces, ben ik er als vreemde eend in de bijt toch voor gegaan. Dat hele traject is voor mij een roadmap gebleken voor elk ander wervingsproces. De scherpe blik op mijn ervaring en hoe ik die kon vertalen naar de wereld van toezicht, vond ik leerzaam en zeer nuttig. Sindsdien ben ik alleen maar verder gegroeid in de rol, niet in de laatste plaats door de attitude van Paleis het Loo zelf. Mijn behoefte aan meer kennis bijvoorbeeld, werd door hen gehonoreerd en toegejuicht. Soms kun je het gevoel hebben er alleen voor te staan als iemand met een migratieachtergrond, en als je dan partijen vindt die daar echt op inzetten en je goed begeleiden, is dat heel prettig en schept het vertrouwen dat je écht gezien en gehoord wordt.'

Wat zijn jouw ervaringen met diversiteit en inclusie in de boardroom?

'Het is niet alleen belangrijk om dit te bereiken in de samenstelling van de boardrooms zelf maar ook om het te (laten) verankeren in innovatie, bedrijfsvoering en processen. Echter zie je vaak dat men focust op continuïteit van de organisatie en moet diversiteit en inclusie toch even wachten. En in weer andere gevallen stuit je op onderliggende weerstand op dit vlak, en geef ik een opdracht terug of sla ik een positie af vanwege deze reden. De boardrooms bepalen niet alleen de kaders en de doelen voor de jaren die komen gaan, maar ook de flexibiliteit en cultuur. In het onderwijs, en dan zeker het kunstonderwijs, is er op het ogenblik ondanks de brede verscheidenheid aan disciplines nog sprake van blinde vlekken op het gebied van diversiteit en inclusie. De nieuwe generatie toezichthouders heeft daar denk ik wat meer oog voor, maar dan moeten zij er wel tussenkomen en de cultuur in de boardroom mist hier soms de juiste oprechte openheid voor. Het old boys network is misschien minder geworden, maar dus zeker wel nog aanwezig.'

Wij kennen je ook als deelnemer aan onze opleiding Toezicht in de Cultuursector. Wat was je motivatie om deel te nemen en wat heeft jou het meest geïnspireerd tijdens dit programma?

'Ik zie mezelf als een continu lerend individu. Weten is één ding, maar hoe pas je het toe? Leren om je kennis op de juiste manier beschikbaar te hebben, inzetten door middel van het stellen van vragen. Blijf je bewust van je positie. Dat, en de veilige omgeving die werd gecreëerd waarin mensen met elkaar durven te delen. Die omgeving tijdens de leergang was bijzonder en van zeer veel toegevoegde waarde, je voert daardoor gesprekken op een ander en dieper niveau. Praktijk van een ander kunnen horen en tegen elkaar aanhouden was leerzaam en inspirerend. Ik heb sindsdien in twee andere trajecten gezeten voor een RvT-positie en ik merkte dat die totaal anders gingen wat betreft de sollicitatiegesprekken. Ik kon naast antwoord geven veel actiever vragen stellen, dieper op de materie in. Met vertrouwen en steviger in het zadel zat ik aan de andere kant van de tafel, en dat was een heel fijne constatering.'

Wat is jouw visie op toezicht en hoe hoop je dat de boardrooms er over 5 tot 10 jaar uitzien?

'Je ziet nog steeds een oude cultuur van toezichthouden, en het zit vol met ingebouwde zekerheden. Er worden te weinig risico’s genomen waardoor er ook geen ruimte voor innovatie is. Als toezichthouder van de toekomst, moet je begrijpen dat je zonder het nemen van risico’s, niet verder komt. Daarom is het van belang te investeren en te onderzoeken welke risico’s passen bij je organisatie en de sector waarin je opereert. Daarnaast hoop ik dat mensen in de boardrooms minder bang zijn voor wrijving, want zonder wrijving is er geen glans. Wrijving speelt ook in de maatschappij, als de vragen van de dag niet in de boardroom besproken kunnen worden, ga je achter lopen als organisatie en ben je niet meer relevant. Ik denk dat mensen niet voldoende in de gaten hebben dat het in 1 keer om kan slaan en je als organisatie achterhaald blijkt en je door anderen in wordt gehaald. ‘We hadden het niet in de gaten’, als dat het antwoord is op hoe het heeft kunnen gebeuren, zaten niet de juiste mensen aan tafel.'

Hoe ziet volgens jou de future proof toezichthouder eruit?

'De toekomstige toezichthouders komen uit alle lagen van de bevolking, en niet uit 1 of 2 netwerken, maar uit een nog veel bredere scope dan het nu het geval is. Ze worden goed opgeleid en begeleid, en meegenomen om hun eigen stem te ontwikkelen, niet om na te praten en te herhalen. Naast een positie in de boardroom zijn ze ook nog actief in de samenleving, zodat ze voeling hebben en houden met de maatschappij. En hebben ze het liefst een brede portefeuille/oriëntatie aan functies in allerlei sectoren om zichzelf en hun collega’s scherp te houden.'

In het najaar van 2023 start er weer een nieuwe editie van de opleiding 'Toezichthouden in de cultuursector'.

Dit artikel is onderdeel van LINKcircle, een community om te connecten. Je maakt kennis met de ambassadeurs, opdrachtgevers, kandidaten, cursisten en docenten van, onder andere, dit leerprogramma. Dit artikel is met toestemming overgenomen van crmLINK.