Ervaringsverhaal Als je wacht op de subsidie maar toch salarissen moet betalen? Een cultuurlening als oplossing

Ze voelt de verbondenheid groeien in Rotterdam. Nicole van Dijk, directeur-bestuurder van Stichting Wijkcollectie, weet waar ze het voor doet. Dankzij subsidies en fondsen vangen ze Rotterdamse verhalen die een levend, cultureel erfgoed vormen. Om het gat in haar begroting te overbruggen, sloot ze een cultuurlening af bij Cultuur+Ondernemen: ‘Deze oplossing was een redding’.

Erfgoed in verhalen

Nicole: “Bij erfgoed denk je waarschijnlijk aan objecten in musea, maar verhalen lenen zich daar ook goed voor. In museum Rotterdam, waar ik hiervoor werkte, heb ik een collectieprogramma opgezet om uit verschillende wijken verhalen te vangen. Heel bewust noemde ik het een ‘collectie’ omdat deze verhalen ook erfgoed zijn. Zij vormen het immateriële erfgoed van de stad. Toen een gedeelte van de subsidies voor het museum wegvielen is het programma ondergebracht in een zelfstandige stichting.

Verbondenheid in de wijk

Met Stichting Wijkcollectie leggen we erfgoed bloot door Rotterdammers hun verhaal te laten vertellen. In verschillende kunstvormen delen we die verhalen in de wijk. Van de 39 wijken in Rotterdam, zijn we er inmiddels in 26 actief. Onze missie is om met erfgoed en diverse artistieke vertalingen daarvan, bij te dragen aan fijnere wijken. Of we dat bereiken is natuurlijk lastig te meten, maar het lijkt te werken. Wie meedoet aan activiteiten raakt positiever over de wijk, leert meer mensen kennen en wil zelf ook actief worden. De onderlinge verbondenheid in de wijk groeit en dat is precies de bedoeling.

Thema’s zoals duurzaamheid zijn wijk- of plaats overschrijdend. Zoiets raakt ons allemaal maar niet op dezelfde manier. In veel wijken verduurzamen de bewoners niet uit ideëel oogpunt maar puur uit financiële noodzaak. Ook eenzaamheid kan meespelen; doordat mensen zich aansluiten bij een duurzaamheidswerkgroep voelen ze meer aansluiting met de buurt.

Nog geen vet op de botten

Voor onze projecten zijn we afhankelijk van overheidsfondsen. Gelukkig ontvangen we sinds dit jaar ook gemeentelijke subsidie voor steeds 4 jaar. Daarnaast zijn private fondsen belangrijk voor onze financiering. Het leuke is dat we langzaam ook inkomsten genereren uit opdrachten. Ze zijn allemaal verschillend maar wel in lijn met wat we al doen. Voor de afdeling duurzaamheid van de gemeente Rotterdam verzamelen we bijvoorbeeld duurzame verhalen uit een aantal wijken. Voor een andere afdeling gaat het om verhalen die bijdragen aan de sociale verbinding. En voor het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap zijn we als kwartiermaker gevraagd om een landelijk netwerk rondom levend erfgoed op te starten. Het zijn mooie opdrachten die goed bij ons passen, maar ze zorgen nog niet voor vet op de botten.

Vertraging in subsidie

We werken dus vooral met subsidies en daar kleeft een nadeel aan: vertraging. Sommige fondsen keren pas uit na afloop van een project waardoor het financieel lastig kan worden. Bijvoorbeeld salarissen; die wil je netjes betalen, maar hoe? Vorig jaar hadden we zo’n situatie, een financieel gat. Voordat we de toegekende subsidie zouden ontvangen, moesten er wel rekeningen worden betaald. Dan moet je dus creatief worden. Ik bedacht dat tijdelijk rood staan een optie zou zijn, maar wel een dure. Ik kon ook proberen de toekenning eerder te ontvangen, maar of dat kansrijk was? Mezelf een tijdje geen salaris uitbetalen was ook een gedachte, maar daar was het thuisfront minder enthousiast over. Terecht natuurlijk, dat is geen serieuze oplossing.

Een cultuurlening ter overbrugging

Via via werd ik gewezen op Cultuur+Ondernemen. Hun cultuurlening kon dienen als perfecte overbrugging tot we de subsidies zouden ontvangen. Na de mail die ik stuurde, hadden we telefonisch contact. Vervolgens schreef ik een projectplan met uitleg over het financiële gat en mijn verwachtingen ten aanzien van de aflossing. Het totale proces verliep vlot en na de beoordeling werd de lening toegekend. Deze oplossing was een redding, het gaf me echt lucht. Zonder kunst- en vliegwerk konden de salarissen gewoon worden betaald.

Beperkt risico

Het afsluiten van een zakelijke lening was nieuw voor mij. Toch voelde het niet raar of vervelend; ik wist dat het risico beperkt was. Onze Raad van Toezicht heb ik daar ook van kunnen overtuigen. In de toekomst zou een cultuurlening vaker uitkomst kunnen bieden voor onze stichting. Zo’n overbruggingsfinanciering is ideaal in de culturele sector, ik denk dat veel collega’s hiermee geholpen kunnen zijn. Ook relatief kleine bedragen kunnen een probleem zijn; niet iedereen heeft zomaar een paar duizend euro op de plank liggen. Zolang het fondsenstelsel werkt zoals het werkt, is deze cultuurlening een uitkomst.”