Verdieping Over de richtlijn kunstenaarshonorarium - Interview met Peter van den Bunder

Weet jij wat je ongeveer zou moeten verdienen aan een expositie? Krijg je überhaupt wel betaald als je exposeert? Of: weet je als instelling welke vergoeding voor een kunstenaar normaal is? Uit onderzoek blijkt dat tweederde van de beeldend kunstenaars geen honorarium krijgt voor het tentoonstellen van hun werk. Een kwart krijgt helemaal niets, ook geen onkostenvergoeding.

De Kunstenbond wil daar met een nieuwe richtlijn voor kunstenaarshonoraria verandering in brengen. We spraken Peter van den Bunder, bestuurder bij de Kunstenbond, erover. Hij legt in vier punten uit hoe deze richtlijn voor verbetering moet zorgen.

Wat “Er is nu een richtlijn voor kunstenaarshonoraria. Die bestaat uit een calculator en een checklist. Met die calculator kunnen kunstenaars makkelijk zien wat ze ongeveer betaald zouden moeten krijgen voor het tentoonstellen van hun werk. Maar het gaat niet alleen om geld, ook om het proces en contracten. We willen de praktijk veranderen en professionaliseren. Daarom is er ook een checklist: waar moet je op letten als je een contract opstelt?”

Wie “De richtlijn is een product van het veld zelf. Belangenorganisatie Beeldende Kunst Nederland (BKNL) heeft hem ontwikkeld. Wij zijn daar als Kunstenbond, de vakbond voor kunstenaars, onderdeel van. We hebben overleg gevoerd met verschillende belanghebbende partijen in de sector om tot deze richtlijn te komen. Meer dan honderd musea en instellingen scharen zich erachter.”

“Zowel kunstenaars als instellingen kunnen hem gebruiken. Een kunstenaar kan met hulp van de calculator inschatten wat hij ongeveer moet vragen, een instelling kan kijken welk bedrag er begroot moet worden.”

Waarom “We moeten het patroon doorbreken dat kunstenaars niet of nauwelijks betaald krijgen als ze hun werk tentoonstellen. Die praktijk is niet te verantwoorden. Deze richtlijn vergemakkelijkt het gesprek over honoraria van twee kanten. Hopelijk helpt het mensen bewust te worden van welke bedragen normaal zijn.”

“Om de kloof tussen de huidige en de gewenste praktijk te overbruggen, is er een ingroeiregeling, een bijdrage vanuit het Mondriaanfonds. Zo kunnen we de norm stapsgewijs invoeren. Kleine presentatie-instellingen kunnen die bijdrage krijgen om een goed honorarium voor de kunstenaar mogelijk te maken. We zien liever een langzame, duurzame verandering, dan dat er meteen bezwaar komt omdat de kosten te hoog worden.”

Waar “De richtlijn heeft een eigen site: kunstenaarshonorarium.nl. Daar vind je de inhoud van de richtlijn, de calculator en de checklist. We hebben de bedragentabel bewust overzichtelijk gehouden, er zit een goed doordacht maar geen al te complex model achter. De cijfers zijn niet in beton gegoten. Maar wie ervan afwijkt, moet het kunnen uitleggen.”