Met crowdfunding haal je niet alleen geld op. Net zo belangrijk is dat je een groep mensen hebt gevonden die geloven in jouw idee, project of organisatie en hier onderdeel van willen zijn. Crowdfunding is daarmee een financieringsbron én een vorm van marketing. Welke platforms zijn er? Hoe kies je een platform? En hoe zet je een succesvolle crowdfundingcampagne op?
In dit dossier geven we je een overzicht van de spelers, een stappenplan en laten we je zien hoe crowdfunding goed samengaat met andere geldbronnen in je financieringsmix als subsidies, cultuurleningen en matchfunding.
Crowdfunding is het werven van geld bij een grote groep mensen via internet. Vroeger moest je met de pet rond om geld op te halen voor een plaatselijk project. Nu kun je via internet veel grotere groepen mensen bereiken, in de eigen woonplaats, maar ook in het hele land of zelfs over de hele wereld.
Crowdfunding levert twee soorten resultaten op:
Beide zijn even belangrijk. Natuurlijk, het is fantastisch als je geld binnenhaalt om je idee te verwezenlijken, maar minstens net zo belangrijk is dat je een groep mensen hebt gevonden die jou willen ondersteunen.
Zo bekeken is crowdfunding ook een vorm van marketing. Niet alleen laat je aan een grote groep mensen zien wat je doet, je leert meteen hoe je jezelf en het project het beste presenteert. Zo’n groep supporters of fans kun je aan je binden voor de toekomst.
Er zijn drie soorten crowdfunding.
Donaties Bij deze vorm geven mensen jou geld zonder een tegenprestatie terug te verwachten.
Kopen van product of dienst Mensen geven je geld waarvoor zij later een tegenprestatie terug krijgen. Dat kan een product zijn dat nog ontwikkeld moet worden, maar ook een kaartje voor je voorstelling, een foto van je project of een bezoek aan je atelier.
Soms worden in een crowdfundingcampagne combinaties gemaakt van deze soorten van crowdfunding.
Twee succesvolle crowdfundingcampagnes waarbij een combinatie werd gebruikt van verschillende soorten van crowdfunding (zonder tegenprestatie of met een niet-financiële prestatie) zijn de campagnes voor de realisatie van de IDFA Filmzaal en het afstudeerproject ‘Eigen Schuld’ van Mart Veldhuis.
De Utrechtse Boekenbardeed een succesvolle crowdfundingcampagne via CrowdAboutNow. 92 investeerders leenden in totaal 50.000 euro.
Het voor Nederland belangrijkste platform in de creatieve sector, Voordekunst, is eind 2010 opgericht. De voor de culturele en creatieve sector toonaangevende Amerikaanse crowdfundingplatforms Kickstarter en Indiegogo zijn opgericht in 2009 en 2008. Maar er zijn meer platforms, zoals CrowdAboutNow.
Elk platform werkt weer anders. Hieronder vind je op alfabetische volgorde meer informatie over de verschillende platforms.
Crowdaboutnowis hét platform waar (lokale) cultuurondernemers terecht kunnen. Vaak hebben projecten hier een creatieve, duurzame of sociale insteek. Je kunt er zowel een donatie- of voorverkoopcampagne opzetten, als een campagne om te lenen of aandelen uit te geven. Samen met CrowdAboutNow zet je een crowdfunding op: financier je plannen, bind klanten en fans en werk je direct aan je merk en (lokale) zichtbaarheid. Ze bieden persoonlijke begeleiding in het hele traject, van voorbereiding tot een succesvolle campagne.
Test je crowdfundingcampagne met de test van CrowdAboutNow.
Indiegogo is het makkelijkste platform. Je kunt er bijna elk project op kwijt en je krijgt elk bedrag dat een supporter overmaakt.
Invesdor is een platform voor ondernemers die bijdragen aan een betere en duurzamere wereld. Er zijn verschillende vormen van financiering mogelijk, zowel leningen als donaties en voorverkoop. Op het platform staan bijvoorbeeld film- en designprojecten.
Bij Kickstarter is de selectie wat strenger en krijg je je geld pas als je je doelbedrag haalt.
Een interessant maar minder bekend model is het maandelijks doneren van geld aan een kunstenaar. Het is een online vorm van mecenaat. Hierbij haal je bij een grote groep mensen geld op.
Patreon is het belangrijkste platform hiervoor. Als je 200 supporters zo ver krijgt om maandelijks € 10 te storten, heb je een basisinkomen van zo’n € 1800. In ruil voor de financiële ondersteuning stuur je regelmatig berichten naar je supporters of geef je hen korting op je werk.
Voordekunst steekt veel tijd in goede begeleiding van de campagnes. Voordekunst werkt samen met een groot aantal Nederlandse partners, zoals overheden en private fondsen die een financiële bijdrage kunnen doen aan de campagnes op het platform. Deze factoren samen zorgen voor een slagingspercentage van 92% van de projecten die op de site staan.
Als je project niet alleen artistiek is, maar ook sociaal, zijn andere platforms net zo interessant. Een voorbeeld is VoorjeBuurt, een platform voor projecten die iets bijdragen aan een buurt, dorp of stad. Hier staan aardig wat cultuurprojecten op.
VoorjeBuurt heeft een Academie over crowdfunding met veel praktische informatie en tips.
Amanda Palmer, de eerste muzikant die op Kickstarter 1 miljoen dollar ophaalde om een album op te nemen, heeft nu meer dan 10.000 supporters op Patreon. Van dat geld betaalt ze vooral haar productieteam (muzikanten, producenten, ontwerpers). Haar boek The Art of Asking gaat over haar manier om de kunst van het vragen meester te worden. Ook in haar TED talk vertelt zij hierover.
We maakten een korte checklist:
Staan er projecten die overeenkomen met jouw projectidee op het platform? Dit verhoogt de kans dat er ook publiek is voor jouw project.
Heb je veel of weinig begeleiding nodig? Sommige platforms nemen niet alle projecten aan, maar bieden wel begeleiding. Omdat zij veel ervaring hebben, vergroot dat de kans van slagen. Bij andere platforms zijn ze minder streng en is er minder begeleiding. Daar is de slagingskans dan ook veel kleiner.
Zeker als je voor het eerst een crowdfundingcampagne begint, valt het aan te bevelen om een platform te kiezen met intensieve begeleiding. Je gaat er heel veel tijd steken, dan kun je maar beter goed voorbereid zijn en alle hulp gebruiken die er is.
Wat zijn de kosten van het platform? Wanneer betaal je, vooraf of achteraf? Dit kan per platform verschillen. Bedenk wat handig is voor jouw situatie.
En ook belangrijk, wie is er eigenaar van de data? Het platform of de aanvrager? Denk bij data aan de contactgegevens van de mensen die jouw project financieel steunen.
Je hebt een idee voor een project, maar zonder geld van financiers erbij gaat het niet lukken. Hoe groter het project, hoe lastiger om daar in één keer geld voor te vinden. Je kunt subsidie aanvragen of een fonds benaderen, maar zelfs als je het geld krijgt, is het vaak niet genoeg om je project uit te voeren. Dan zou je het volgende kunnen doen:
Knip een groot project in kleine delen op.
Bekijk vervolgens per onderdeel wat de beste financiering ervoor is. Misschien kun je wel beginnen met het aanvragen van een subsidie en deze aanvullen met een crowdfundingcampagne. Of juist andersom. Of zijn er mogelijkheden voor matchfunding (zie voor een uitleg onder de volgende kop) of is een cultuurlening een juiste geldbron voor dit project.
Start de Culturele Financieringswijzer om je financieringsbehoefte en -doel in kaart te brengen. Je ontvangt een advies met mogelijke geldbronnen die hierbij passen.
Crowdfunding is niet alleen geld ophalen, maar ook mensen betrekken bij en zelfs binden aan je project. Dat maakt crowdfunding interessant voor fondsen en overheidsinstellingen. Zij zien dat er publiek is voor je project, dat je er zelf tijd en moeite in steekt om je project tot stand te brengen en dat er geld binnenkomt voor het uitvoeren ervan. Met matchfunding matchen zij hun geld met jouw project.
Matchfunding kan op verschillende manieren:
de financiers besluiten een bedrag toe te voegen als je doelbedrag gehaald is
de financiers zeggen een bedrag toe als je halverwege bent om jou en je potentiële supporters een boost te geven
de financiers vinden je project zo interessant of goed passen binnen hun criteria dat ze al aan het begin een bedrag toezeggen dat je krijgt als je crowdfundingcampagne slaagt
Daarnaast zijn er dan nog de criteria van het fonds of de overheidsinstelling waar je rekening mee moet houden. Een regionale overheidsinstelling bijvoorbeeld kijkt alleen naar interessante projecten uit de eigen regio.
Voordekunst heeft een groot aantal matchfundingpartners die projecten ondersteunen. Voordekunst voert de matchfunding uit. Een maker heeft hier geen invloed op. Ook Voorjebuurt heeft een aantal matchfundingpartners, zoals gemeenten en fondsen. Interessant om eens te bekijken.
Kun je crowdfunden combineren met lenen? Ook als de crowdfundingcampagne een lening is? Zeker. Met crowdfunding laat je zien dat je geld kunt werven en dat er mensen geïnteresseerd zijn in je project. Een grote plus voor een bank. Zij maken namelijk een inschatting of je de lening kunt terugbetalen. Geïnteresseerd publiek maakt die kans veel groter.
Lenen en crowdfunden kun je op verschillende manieren combineren:
● Tegelijk Er zijn culturele instellingen die lenen en crowdfunden tegelijk doen, bijvoorbeeld omdat een bank niet het hele benodigde bedrag wil uitlenen. De combinatie lenen én crowdfunden maakt dan het bedrag rond.
● Eerst crowdfunden Ook kun je eerst crowdfunden en vervolgens met een geslaagde crowdfundingactie meer kans maken op een lening.
● Eerst lenen Het kan ook juist andersom: eerst lenen om je product of dienst te ontwikkelen en dan crowdfunden. Dit om het project of je dienst verder te verspreiden en je markt te vergroten.
We hebben een stappenplan voor je om je crowdfundingproject op te zetten. Bij elke stap een korte tekst en wat tips en links.
Heiko Balster ontwikkelde een bestekserie. Crowdfunding was één van de geldbronnen in zijn financieringsmix
Experts over mecenaat en crowdfunding delen in dit artikel hun inzichten over de kunst van het vragen naar geld.
Enkele andere voorbeelden:
Het dossier Crowdfunding is in samenwerking met Voordekunsten CrowdAboutNow tot stand gekomen.