Verdieping Een duurzame carrière in de culturele en creatieve sector

Om de diverse werkervaringen van culturele en creatieve ondernemers te onderzoeken heeft dr. Sara Strandvad (Rijksuniversiteit Groningen) eind 2019 een onderzoek opgezet in samenwerking met Cultuur+Ondernemen. In totaal zijn hiervoor veertien interviews afgenomen en zijn de persoonlijke ervaringen in tekst en in beeld bij elkaar gebracht in een samenvatting

De onderzoekers delen hier in het kort hun bevindingen en aanbevelingen op basis van een kwalitatief onderzoek naar de diverse werkervaringen van culturele en creatieve ondernemers (CCO's).

Aanpak

Het onderzoek Art as Work: Understanding trajectories of nascent cultural entrepreneurs had als doel om inzicht te geven in de beroepspraktijk van CCO’s. Hoewel het aandeel zzp’ers in de Culturele en Creatieve sector enorm is, blijft het vaak onduidelijk wie deze mensen precies zijn en, nog belangrijker, wat ze doen. Met dit onderzoek hebben we geprobeerd kleur te geven aan de zogenaamde witte vlek die achter de cijfers zit. In de loop van 2020 hebben hiervoor bij verschillende CCO’s interviews afgenomen. De overkoepelende onderwerpen uit deze interviews hebben we verdeeld in vier verschillende thema’s om de bevindingen inzichtelijk te maken en te contextualiseren. Deze vier thema’s zijn (be)drijfveren, werk(en inkomen), netwerk(en) en Covid-19.

Bevindingen

De lineaire loopbaan is een idee waarbij je begint onderaan de ladder en langzamerhand omhoog klimt naar de top, echter is het een concept dat niet direct aansluit bij onze deelnemers. Zij gaven juist aan dat ze het liefste gewoon willen blijven doen wat ze nu ook doen en hier zo lang mogelijk mee willen doorgaan, mits er sprake is van een stabiele onderneming. Wij willen dan ook voorstellen om op een andere manier naar de carrière van een CCO te kijken, namelijk met het concept van een duurzame carrière. Hier moet duurzaam niet geassocieerd worden met het klimaat, maar met een carrière die voor een langere periode houdbaar is, op het gebied van inkomen, maar ook werkdruk. Zekerheid staat hierin centraal. Dit verschilt uiteraard per persoon en ondernemingsvorm, daarom hebben wij geprobeerd om, naar aanleiding van onze gesprekken, vier verschillende ondernemingsvormen te visualiseren met behulp van de metafoor van de flora in het park.

Visualisaties

De flora in het park bestaat hier uit vier verschillende soorten planten: De Buxus, De Cipres, De Spar en De Klimop. Een gezond park heeft een goede biodiversiteit, de planten hebben elkaar nodig om te groeien en wanneer er bijvoorbeeld te veel hoge bomen staan, krijgen de jongere planten geen licht meer. In ons rapport zoomen we in op de eigenschappen van de vier verschillende soorten planten en beschrijven we de voor- en nadelen van elke ondernemingsvorm. De Buxusstruik bijvoorbeeld heeft een veelvoud aan kleine takken die dicht op elkaar groeien en visualiseert de ondernemingsvormen die voornamelijk met kortere opdrachten werken die dicht op elkaar zitten. Dit zien we bijvoorbeeld bij podiumkunstenaars, maar ook bij ondernemers waar het maakproces over het algemeen vrij kort is zoals fotografen of grafisch vormgevers.

Andere opbrengsten

• Kunst en Covid: onderzoek naar de invloed van corona op zzp’ers in de kunst
• Succesverhalen: onderzoek naar wat succes betekent bij culturele ondernemers

Met dank aan

Rijksuniversiteit Groningen:

• Dr. Sara Strandvad
• Nathalie Schram
• Marije Miedema

Cultuur+Ondernemen:

• Karen de Meester
• Ben Wiegman

Illustraties: Anne Mérat

Grafisch ontwerp: Studio Invert/Linda de Vries